Artykuł

Nadwyżka BIZ w krajach rozwijających się

13.02.2024

Ostatnie lata przyniosły zmiany na globalnej arenie inwestycji przemysłowych. Według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego od kwietnia 2021 do czerwca 2023 roku państwa rozwinięte przewyższały państwa rozwijające się pod względem wartości bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) typu greenfield w sektorze przemysłowym.

Ta sytuacja miała swoje źródło zarówno w niepewności spowodowanej pandemią, która przyciągała kapitał do krajów rozwiniętych, jak i w trendach związanych z przenoszeniem produkcji bliżej rynków zbytu.

Nadwyżka BIZ w krajach rozwijających się

Od marca 2022 r. państwa rozwijające się stopniowo niwelowały tę różnicę. Na przykład wartość BIZ typu greenfield w przemyśle w państwach rozwijającej się Azji wzrosła aż 6,6-krotnie. W listopadzie 2023 roku państwa rozwijające się odnotowały nadwyżkę nad państwami rozwiniętymi w kontekście napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych typu greenfield w przemyśle, wynoszącą 10 mld USD.

Ewolucja udziału Chin w globalnych inwestycjach

Zauważono również zmiany w strukturze przemysłowych inwestycji w państwach rozwijających się. Udział Chin w światowym napływie BIZ typu greenfield w przemyśle spadł z 15 proc. w 2017 roku do 4 proc. w 2023 roku. Choć inwestycje w samych Chinach nieznacznie wzrosły w drugiej połowie 2023 roku, to wciąż obserwuje się spadek napływu BIZ typu greenfield w sektorach wytwórczych na rzecz innych regionalnych centrów produkcji, takich jak Wietnam, Indie czy Indonezja.

Rola friendshoringu w strukturze produkcji

Te zmiany odzwierciedlają większą rolę tzw. friendshoringu, czyli przenoszenia produkcji do państw, które nie są systemowymi rywalami. Mniejszą rolę odgrywa natomiast tzw. nearshoring, czyli sprowadzanie produkcji bliżej rynków zbytu. Państwa azjatyckie, szczególnie te rozwijające się, stają się ważnymi hubami przyciągającymi inwestycje zagraniczne, zwłaszcza w kontekście dywersyfikacji dostaw z Chin.

Należy jednak zauważyć, że mimo tych zmian, Chiny nadal odgrywają istotną rolę w globalnych łańcuchach produkcji. Wysokie wartości BIZ typu greenfield w sektorach wytwórczych zarówno w państwach rozwiniętych, jak i rozwijających się, obrazują dużą aktywność firm oraz zapowiadają proces dywersyfikacji produkcji, którego efekty będą widoczne w danych produkcyjnych i eksportowych w kolejnych latach.

Źródło: PIE, MFW