Artykuł

Eksport surowców wtórnych z UE spada, import rośnie

29.04.2025

W 2024 roku Unia Europejska odnotowała zmiany w strukturze handlu surowcami wtórnymi, takimi jak złom metali, papier do recyklingu czy odpady organiczne. Według danych Eurostatu eksport tych materiałów do krajów spoza UE zmniejszył się o 8,2 proc., osiągając 35,7 mln ton. W tym samym czasie import wzrósł o 17,5 proc., wynosząc 46,7 mln ton. Trend ten wskazuje na rosnącą zależność UE od zewnętrznych dostaw surowców wtórnych oraz wyzwania związane z utrzymaniem pozycji na globalnym rynku recyklingu.

W 2023 roku eksport surowców wtórnych z UE osiągnął rekordowy poziom 38,9 mln ton. W 2024 roku wolumen ten spadł do 35,7 mln ton. Import z kolei zwiększył się z 39,7 mln ton w 2023 roku do 46,7 mln ton w 2024 roku.

Zmiany te pokazują rosnące zapotrzebowanie europejskiego przemysłu na surowce wtórne, najważniejsze dla realizacji celów gospodarki obiegu zamkniętego. Spadek eksportu może wynikać z globalnych zmian popytu, nowych regulacji handlowych oraz rosnącej konkurencji międzynarodowej.

Eksport – dominacja metali

W eksporcie surowców wtórnych z UE w 2024 roku przeważały metale, które stanowiły 53,3 proc. wolumenu (19,0 mln ton). Kolejne miejsca zajęły papier i tektura (5,5 mln ton, 15,3 proc.) oraz materiały organiczne (4,4 mln ton, 12,2 proc.). Główne kierunki eksportu to:

• Turcja: 12,3 mln ton,
• Wielka Brytania: 3,8 mln ton,
• Indie: 3,1 mln ton,
• Egipt: 1,8 mln ton,
• Szwajcaria: 1,6 mln ton.

Turcja, jako kluczowy odbiorca unijnego złomu metali, odgrywa istotną rolę w globalnym łańcuchu dostaw dla sektora stalowego.

Import – przewaga materiałów organicznych

W strukturze importu do UE w 2024 roku dominowały materiały organiczne, odpowiadające za 60,7 proc. wolumenu (28,4 mln ton). Na kolejnych miejscach znalazły się minerały (6,8 mln ton, 14,5 proc.) oraz metale (6,3 mln ton, 13,5 proc.). Najwięksi dostawcy to:

• Brazylia: 9,8 mln ton,
• Argentyna: 7,8 mln ton,
• Wielka Brytania: 4,5 mln ton,
• Ukraina: 4,2 mln ton,
• Indonezja: 2,4 mln ton.

Wysoki udział materiałów organicznych w imporcie wynika z potrzeb sektora bioenergetycznego i rolnictwa, które coraz częściej wykorzystują odpady jako surowiec.

Ceny surowców wtórnych

Według Eurostatu w 2024 roku średnie ceny surowców wtórnych wynosiły:

• plastik (handel wewnątrz UE): 353 euro/tonę,
• papier (import spoza UE): 176 euro/tonę,
• szkło (eksport poza UE): 154 euro/tonę.

Wysoka cena plastiku w obrocie wewnątrzunijnym wskazuje na jego znaczenie dla unijnego przemysłu przetwórczego, szczególnie w kontekście zapotrzebowania na tworzywa z recyklingu.

Postęp w gospodarce obiegu zamkniętego

Unia Europejska konsekwentnie realizuje strategię gospodarki cyrkularnej, w której recykling odgrywa centralną rolę. W 2023 roku wskaźnik wykorzystania materiałów pochodzących z recyklingu osiągnął 11,8 proc., co oznacza wzrost o 0,3 punktu procentowego w porównaniu z 2022 rokiem. Choć dane za 2024 rok nie są jeszcze dostępne, utrzymanie tego trendu byłoby zgodne z celami Europejskiego Zielonego Ładu.

Jak wskazuje Europejska Agencja Środowiska (EEA), nowe regulacje dotyczące eksportu odpadów mają na celu zwiększenie lokalnego przetwarzania surowców wtórnych, co może częściowo tłumaczyć spadek eksportu.

Wyzwania strategiczne

Rosnący import surowców wtórnych zwiększa ryzyko zależności od zewnętrznych dostawców, co może prowadzić do wahań cen i zakłóceń w dostawach. Spadek eksportu wskazuje na konieczność wzmocnienia konkurencyjności unijnego sektora recyklingu. Nie bez znaczenia będzie dalsze inwestowanie w technologie przetwarzania oraz rozwój lokalnych zdolności produkcyjnych.

Perspektywy na przyszłość

Dane za 2024 rok pokazują, że Unia Europejska pozostaje ważnym uczestnikiem globalnego rynku surowców wtórnych, jednak zmieniająca się dynamika handlu wymaga strategicznych działań. Wzrost importu i spadek eksportu uwypuklają potrzebę większej samowystarczalności oraz skuteczniejszego wdrażania zasad gospodarki cyrkularnej. Dalsze kroki powinny koncentrować się na minimalizowaniu zależności od zewnętrznych rynków, wspieraniu innowacji w recyklingu oraz zapewnieniu stabilności dostaw surowców wtórnych dla europejskiego przemysłu.

Źródła:

• Eurostat – Exports in recyclable raw materials decreased in 2024
• Eurostat – Circular economy statistics
• Eurostat – Prices of secondary materials