Proekologiczna transformacja Meksyku

Meksyk, kojarzony przede wszystkim z wypoczynkiem, atrakcyjnymi plażami, tequilą, pikantną kuchnią i tortillą oraz barwnymi uroczystościami obchodów Święta Zmarłych, to nie tylko jeden z atrakcyjnych kierunków turystycznych. Pod kątem eksportu istnieje wiele obiecujących sektorów, które dzięki zainteresowaniu lokalnych władz oraz z uwagi na warunki demograficzne, w tym liczną grupę potencjalnych odbiorców, mogą zaowocować skuteczną ekspansją i stać się nowym kierunkiem eksportowym.

Wprowadzane w ostatnich latach przez rząd meksykański zmiany prawne oraz publikowane raporty sugerują, że latynoamerykański kraj zaczął poważnie rozważać proekologiczną transformację. Wprowadzane obecnie nowoczesne technologie i rozwiązania zgodne z wymogami zasad ochrony środowiska naturalnego generują szanse zarówno dla naukowców, jak i technologicznych innowatorów z całego świata. Czy wśród nich znajdą się również Polacy?

Jakie sektory generują zapotrzebowanie?

W Meksyku za sprawy związane z ochroną i implementacją rozwiązań przyjaznych środowisku odpowiada Ministerstwo Środowiska i Zasobów Naturalnych – Secretaría de Medio Ambiente y Recursos Naturales (SEMARNAT) oraz Regionalne Ministerstwa ds. Ochrony Środowiska, które znajdują się w 32 stanach i każde z nich jest niezależne od szczebla federalnego. Realizowane obecnie przez meksykański rząd projekty dążą do wdrażania proekologicznych rozwiązań w wielu sektorach. Zainteresowanie ekologią w tym przypadku nie wynika wyłącznie z nowatorskich wizji, a obecnego zapotrzebowania, związanego m.in. z kurczącymi się zapasami wody, rozrostem wysypisk śmieci oraz problemami z jakością powietrza. Według zaktualizowanego w czerwcu br. raportu Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu rynek w Meksyku generuje duże zapotrzebowanie na maszyny recyklingowe i autobusy elektryczne. Niemniej raport agencyjny zwraca również uwagę na duże zapotrzebowania w wielu innych sektorach. Podczas PAIH Forum Biznesu 2022 przedstawicielstwo Zagranicznego Biura Handlowego w Meksyku zwróciło uwagę na 5 sektorów generujących zapotrzebowanie technologiczne.

Należały do nich m.in:

• zarządzanie odpadami,
• oczyszczanie i uzdatnianie wody,
• odnawialne źródła energii,
• smart city,
• niskoemisyjny transport.

Technologia w służbie utylizacji odpadów

Ministerstwo Środowiska i Zasobów Naturalnych Meksyku w maju 2020 roku opublikowało podstawową diagnozę kompleksowego zarządzania odpadami. Według danych zawartych w dokumencie dzienna produkcja odpadów stałych na mieszkańca wynosi ok. 1 kilograma! Wysoki wskaźnik produkcji odpadów sprawia, że istniejąca infrastruktura jest niewystarczająca. W całym państwie funkcjonuje 47 zakładów utylizacji odpadów. Centra odbioru odpadów stałych funkcjonują w 19 z 32 stanów Meksyku. Proces segregacji jest stosowany w 23 stanach, przy czym warto nadmienić, że liczba segregowanych śmieci stanowi zaledwie 5 proc. wszystkich odbieranych odpadów w kraju. Warto również nadmienić, że na terenie państwa obecnie występuje niedobór pojazdów, a znaczna część obecnie funkcjonujących wkrótce będzie wymagała wymiany.

Obecnie produkowane odpady w Meksyku można podzielić na 4 grupy:

• odpady komunalne,
• odpady przemysłowe,
• odpady przemysłowe niebezpieczne,
• odpady ropopochodne.

Woda kluczem do sukcesu

Północne i centralne części terytorium państwa zajmują obszary stepowe i terytoria o bardzo jałowych, suchych glebach, tj. 56 proc. powierzchni. Pozostałą część zajmują strefy subtropikalna (37 proc.) oraz tropikalna (7 proc.). Według danych Banku Światowego średnioroczna temperatura w Meksyku w latach 1991 – 2020 wyniosła 21 stopni Celsjusza. W tym samym okresie odnotowano średnioroczną sumę opadów wynoszącą ponad 764 mm. Przy czym warto zaznaczyć, że wynik ten nie oddaje zróżnicowania klimatycznego, panującego w tym kraju. O ile w południowych częściach państwa oraz jego centralnych wyżynach średnia miesięcznych opadów wynosi 550 mm, o tyle na przeważającym obszarze Meksyku ta sama suma stanowi jedynie 10 proc. wyniku uzyskanego w strefach o klimacie subtropikalnym.

Suchy klimat oraz stosunkowo wysokie temperatury powodują suszę, a rosnący wskaźnik demograficzny oraz postępująca urbanizacja generują rosnące zapotrzebowanie na wodę. Walka z niedoborami wody zmusza lokalne władze do inwestycji w technologie umożliwiające m.in. oczyszczanie i uzdatnianie wody. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się technologie związane z oczyszczaniem ścieków oraz odzyskiwaniem i oczyszczaniem wody deszczowej.

Energia

Według danych Międzynarodowej Agencji Energetycznej liczba obywateli Meksyku ma wzrosnąć z ponad 130 mln (w 2021 roku) do 150 mln w 2050 r. Tak znaczący wzrost wiąże się ze znacznym zwiększeniem zapotrzebowania, w tym m.in. na energię elektryczną.

1 czerwca br. meksykańskie Ministerstwo Energetyki – Secretaria de Energia (SENER) opublikowało Narodowy Program Zarządzania Systemem Elektrycznym na lata 2022-2036. Dokument stanowi komplementarne źródło wiedzy na temat potrzeb w zakresie wytwarzania, przesyłu, dystrybucji i komercjalizacji systemu produkcji energii elektrycznej.

Warto zaznaczyć, że według danych zawartych w programie w ciągu roku, tj. od grudnia 2020 r. do grudnia 2021 r., zdolności wytwórcze państwa zostały zwiększone o ponad 3,6 proc. Podkreślenia wymaga również to, że ponad 29,5 proc. energii wyprodukowanej w 2020 r. w Meksyku pochodzi już z tzw. odnawialnych źródeł energii. W 2021 zdolności produkcyjne pochodzące z odnawialnych źródeł energii zwiększono o 4,4 proc.

Do produkcji energii elektrycznej obecnie wykorzystywane są głównie:

• elektrownie wodne,
• elektrownie wiatrowe,
• elektrownie słoneczne, wykorzystujące instalacje fotowoltaiczne.

Wspomniane wyżej warunki demograficzne i klimatyczne stwarzają korzystne warunki dla wybranych sektorów produkcji energii elektrycznej. Jednocześnie warto podkreślić, że gospodarstwa domowe nie stanowią jedynej obiecującej grupy odbiorców. Zapotrzebowanie energetyczne sektorów przemysłowego i handlowego zostało oszacowane na aż 72 proc. Warto zaznaczyć, że rząd meksykański obecnie pracuje nad wzmocnieniem pozycji Federalnej Komisji ds. Elektryczności – Comisión Federal de Electricidad (CFE). Docelowo spółka skarbu państwa ma stać się głównym krajowym producentem energii elektrycznej.

Zielone technologie w służbie wielkich miast – smart city i pojazdy niskoemisyjne

Postępujące zjawisko urbanizacji oraz korzystne wskaźniki demograficzne w znacznym stopniu wpływają na rozwój obszarów metropolitarnych. Rozwój każdego miasta wiąże się jednak ze wzrostem potrzeb. Opracowywane obecnie technologie, w tym szczególnie rozwój koncepcji tzw. smart city (z j. ang. inteligentne miasto), ma na celu usprawnienie procesów zarządzania obszarami zurbanizowanymi. Warto zaznaczyć, że idea inteligentnego miasta nie jest związana jedynie z wprowadzaniem wysoko zaawansowanych technologii do istniejących ośrodków miejskich. Inteligentne miasta stanowią symbiozę projektów kreatywnych i technologicznych, których efektem ma być powstawanie zupełnie innych miast niż dotychczas.

O ile pewne aspekty opisanej wyżej koncepcji w państwach zachodnioeuropejskich pojawiają się w coraz mniejszych ośrodkach, o tyle w Meksyku dotyczą one przede wszystkim największych miast, w tym i stolicy wciąż należącej do grupy największych metropolii świata.

Według danych Światowego Instytutu Technologii (Global Institute of Technology, ZIGURAT) pod kątem koncepcji inteligentnego miasta władze meksykańskiej stolicy przodują w promowaniu dwóch sektorów – budowlanego i komunikacyjnego. Obecnie ratusz metropolii lobbuje za realizacją wysokiej klasy, przyjaznych dla środowiska, inteligentnych budynków. Tematyka zrównoważonego budownictwa obecnie jest dość szeroka i stanowi przedmiot licznych dyskusji. Zazwyczaj przedmiotem sporów między inżynierami a architektami jest klasa zaawansowania technologicznego dzieł architektury. Dyskusje dotyczą wątpliwości na temat tego, czy powinniśmy dążyć w kierunku realizacji obiektów energooszczędnych, czy budynków pasywnych. O ile budownictwo zrównoważone jest istotne, o tyle jego wprowadzenie nie jest uznawane za priorytet. Najwięcej uwagi władze meksykańskiej stolicy przykładają do rozwoju infrastruktury komunikacyjnej.

Obecnie mieszkańcy Miasta Meksyk wykorzystują kilka aplikacji mobilnych do przemieszczania się. Poza znanymi nam systemami umożliwiającymi zamawianie taksówek, czy najem czasowy pojazdów osobowych, metropolia jako pierwsza wprowadziła zintegrowany system umożliwiający korzystanie z tzw. rowerów miejskich. Projekt ten ma na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych poprzez promocję transportu nieemisyjnego. Istotnym jego elementem jest niski koszt użytkowania – według danych z początku stycznia br. za rok korzystania z miejskich rowerów użytkownik płaci równowartość 520 MXN (tj. ok. 120 PLN). Warto nadmienić, że do 2023 roku władze miasta planowały wymianę obecnie funkcjonujących autobusów komunikacji miejskiej na pojazdy niskoemisyjne. Proces ten nie został ukończony, lecz jego implementacja ma być kontynuowana.

Stolica nie jest jedyną metropolią, na którą warto zwracać uwagę, myśląc o tematyce miast przyszłości. Również takie ośrodki jak np. Monterrey, Querétaro, Tequila, Guadalajara, Aguascalientes, San Luis Potosí, czy Puebla zasługują na uwagę przyszłych reformatorów obszarów zurbanizowanych.

Więcej informacji na temat środowiska biznesowego w Meksyku znajdziesz w zakładce kierunki eksportu.