„Made in Vietnam” – gospodarka

Wietnam jest czy będzie nowym, młodym, azjatyckim tygrysem? Rynek wietnamski nabiera coraz większego znaczenia i coraz bardziej otwiera się na świat.

System centralnego planowania, wprowadzony przez Socjalistyczną Republikę Wietnamu w roku 1976 poniósł bolesną klęskę i doprowadził do głębokiego kryzysu gospodarczego w połowie lat 80-tych do początków 90-tych, kiedy to władza została zmuszona do przeprowadzenia transformacji społeczno-gospodarczej, żeby przeciwdziałać skrajnemu ubóstwu prawie trzech czwartych populacji kraju. Gospodarkę centralnie planowaną przekształcono, korzystając z przykładu transformacji chińskiej, w gospodarkę rynkową z dominującą rolą państwa w najważniejszych dla kraju sektorach. W ten sposób powstała wietnamska socjalistyczna gospodarka rynkowa.  

Ogólne informacje gospodarcze

Wietnam jest jedną z najszybciej rozwijających się gospodarek Azji Południowo-Wschodniej. Mimo obecnie obserwowanego regionalnego spowolnienia, HSBC zmieniało prognozy wzrostu gospodarczego Wietnamu wielokrotnie w górę. W III kwartale 2022 roku wynosiły one 7,6 % wzrostu PKB, a w IV kwartale 2022 gospodarka Wietnamu urosła aż o 13,67 %, w porównaniu z analogicznym okresem 2021 roku.

W gospodarce światowej Wietnam zajmuje 36 miejsce a jego PKB, wg The World Bank, za rok 2022 wyniosło ponad 408 mld USD. Początkowe lata transformacji stanowiły dla przykładu – w 2005 roku poziom 57,6 mld USD wzrastając ponad czterokrotnie do poziomu 239 mld USD w roku 2015.

Sukces wprowadzonej transformacji oparty jest przede wszystkim na eksporcie i produkcji przemysłowej i pozwolił on na wyrwanie się  społeczeństwa z nędzy, w jakiej żyło trzy czwarte mieszkańców.

PKB per capita wyniosło w 2022 roku 4163 USD. Jest to dwa razy mniej niż u sąsiadujących z Wietnamem Chin czy Tajlandii, ale jest to ogromny wzrost w porównaniu z ostatnimi latami. W roku 2010 było to bowiem tylko 1684 USD na osobę. Patrząc z tej perspektywy, jest to potężny sukces gospodarczy a biorąc pod uwagę, chociażby sam wewnętrzny popyt, Wietnam ma bardzo duże perspektywy dalszego rozwoju.

Rolnictwo

Reformy gospodarcze objęły także ten sektor gospodarki i spowodowały, że wietnamski rolnik  mógł podejmować samodzielne decyzje o profilu produkcji. To następnie przyniosło wzrosty wielkości produkcji. I tak z sektora ukierunkowanego na rynek i jednocześnie importującego do lat 90-tych około 1 mln ton żywności, stał się krajem już w roku 2000 eksportującym 35,6 mln ton , głównie ryżu.

Obecnie wietnamskie rolnictwo to 98% własności ziemi a 70% z tego, to małe gospodarstwa rolne do 0,5 ha powierzchni. W rolnictwie pracuje aż 41,9% populacji, wytwarzającej około 16% PKB, na terenach rolniczych mieszka 65% ludności.

Duża część produkcji tego sektora jest eksportowana. Wietnam jest drugim na świecie producentem kawy, jednym z głównych producentów nerkowca, ryżu i pieprzu. Słynie także z uprawy kauczukowca, bananów, kukurydzy, manioku, batatów, herbaty, soi i bawełny.

Hodowla obejmuje głównie trzodę chlewną, drób i bawoły. Bawoły są symbolem szczęścia i dobrobytu.

Dynamicznie rozwija się rybołówstwo i akwakultura ryb, mięczaków i krewetek.

Problemem są jednak duże, lokalne zanieczyszczenia środowiska i standardy związane z zachowaniem bezpieczeństwa żywności, co ściśle wiąże się z jakością produktów rolnych pochodzenia wietnamskiego.

Przemysł

Wietnam jest trzecim producentem wyrobów przemysłowych w rejonie Azji Południowo-Wschodniej. Jego głównymi działami jest produkcja elektroniki i samochodów przede wszystkich dla bezpośrednich inwestorów – firm Samsung i Panasonic. Produkuje także żelazo i stal. Rozwinięty jest przemysł maszynowy, chemiczny i cementowy, obuwniczy i odzieżowy. Produkcja przemysłowa rozwija się dynamicznie już od 1994 roku, kiedy to Stany Zjednoczone zniosły embargo handlowe, co wpłynęło bardzo pozytywnie zarówno na wzrost produkcji jak i jej eksport na rynki światowe.

Sektor przemysłowy odpowiada za 35 % PKB Wietnamu i zatrudnia 26% populacji. Sukces kraju w jego dynamicznym rozwoju jest jednak okupiony wzrostem poziomu degradacji środowiska. W roku 2021 Wietnam był na 36 miejscu spośród 118 krajów o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu.

Usługi

Pracuje w nich około 35% populacji i są to głównie usługi związane z branżą turystyczną i telekomunikacyjną.

Eksport

Pandemia koronawirusa nieco  spowolniła wzrost gospodarczy kraju, ale go nie zatrzymała. W 2021 zdecydowanie wrócił on już na ścieżkę wzrostów, a eksport wyniósł 335,8 mld USD.

Najważniejsze kierunki sprzedaży produktów „Made in Vietnam” to: Stany Zjednoczone, Chiny, Korea Południowa, Japonia, Niderlandy, Niemcy, Indie i Tajlandia.

Głównymi towarami eksportowanymi z Wietnamu były: telefony komórkowe, urządzenia elektroniczne, komputery, produkty elektryczne, tekstylia i konfekcja, narzędzia, obuwie, drewno i produkty z drewna, produkty z ryb oraz kawa i ropa naftowa.

Import

W roku 2021 wyniósł 330,7 mld USD. Wietnam miał nadwyżkę w handlu ponad +5 mld USD.

Głównymi produktami importowanymi były maszyny i urządzenia transportowe, wyroby różne, żywność, chemikalia. Kraje eksportujące do Wietnamu to głównie: Chiny, Korea Południowa, Japonia, Stany Zjednoczone. Dynamicznie rośnie także eksport z Francji, Kuwejtu, Irlandii i Argentyny.

Wietnam w ostatnich latach zawarł wiele umów międzynarodowych liberalizujących handel i inwestycje prowadzące do wzmocnienia relacji gospodarczych. Między innymi EVFTA, czyli umowę o wolnym handlu z Unią Europejską. Przynależy do ASEAN i jest członkiem RCEP, największego bloku handlowego na świecie.

Więcej na temat kultury biznesu

Wietnam – szanse dla polskiego eksportera tutaj

Źródła: The World Bank KUKE