Rekordowy rok dla polskich portów morskich

Ponad 145 mln ton przeładowanych towarów w 4 największych portach morskich w Polsce

Kolejny rok z wzrostami

Miniony rok był kolejnym, w którym zanotowano rekordowe wyniki przeładunkowe w portach morskich o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej – Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu.

Polskie porty zanotowały wzrost przeładunków wynoszący 145,7 mln ton. To niemal 10% więcej w stosunku do 2023 r. (133 mln ton). O rekordowym wyniku można mówić w przypadku Portu Gdańsk – w 2023 roku przeładowano tam bowiem 81 mln ton towarów, wobec 68 mln ton w roku 2022. Jest to wzrost aż o 19%. Na tak duży wynik wpływ miały przede wszystkim przeładowane paliwa płynne – 37,6 mln ton, aż 47,5% więcej niż w roku 2022.

Port Gdańsk stał się najszybciej rozwijającym portem europejskim ostatniej dekady (2013-2023), z dynamiką wzrostu na poziomie 167 %. Obecnie znajduje się na 1 pozycji na Bałtyku pod względem przeładunku kontenerów (2,05 mln TEU*).

O 5% wzrosły wyniki przeładunkowe Portu Gdynia – 29,4 mln ton w 2023 roku, wobec 28,2 mln w 2022. Największą dynamikę tj. 42,7% zanotowano w ilości przeładowanego zboża –6,7 mln ton, podczas gdy w 2022 roku było to 4,7 mln ton.

Spadki odnotowano w Portach Szczecin i Świnoujście- było to ok. 4%, (35,3 mln ton wobec 36,8 mln).

Inwestycje w Gdyni i Świnoujściu

Port morski Gdynia

W Porcie Gdynia od wielu lat trwają prace nad projektem Portu Zewnętrznego. Zgodnie z projektem pierwsze przeładunki będą realizowane na przełomie 2028 i 2029 roku. Port Zewnętrzny jest jedną z najważniejszych i największych inwestycji w polskiej gospodarce morskiej ostatnich lat. Nowy teren, który powstanie w wyniku zalądowienia części akwenu, będzie miał powierzchnię około 151 ha. Zostanie na nim ulokowany terminal kontenerowy, którego możliwości przeładunkowe mają docelowo sięgnąć 2,5 mln TEU. Będzie dysponował głębokowodnymi nabrzeżami o łącznej długości około 2,5 km, co pozwoli na obsługę największych jednostek, jakie mogą wpłynąć na Morze Bałtyckie.

Port Zewnętrzny będzie miał charakter uniwersalny. Oprócz wykorzystania go w przeładunku kontenerów, służyć będzie także w przeładunku elementów farm wiatrowych, project cargo (transport elementów wielkogabarytowych, nienormatywnych lub ciężkich) czy ładunków drobnicowych i ro-ro (np. samochody, pociągi). Istotne będzie także wykorzystanie portu w celach obronnych – będzie mógł służyć jako port przeładunkowy dla Wojska Polskiego i wojsk sojuszniczych. Port Gdynia już dziś jest jedną z ważniejszych baz NATO na Bałtyku.

Port morski Świnoujście

Zgodnie z przyjętymi przez Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście planami rozbudowy, w Świnoujściu w najbliższych latach powstanie Głębokowodny Terminal Kontenerowy. Inwestycję zapisano w Strategii Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku. Dokument ten jest konsekwencją celów przyjętych w 2017 roku Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Przede wszystkim chodzi o utrwalenie pozycji polskich portów w basenie Morza Bałtyckiego. Kolejnym krokiem będzie stworzenie z nich kluczowych węzłów w globalnych łańcuchach dostaw Europy Środkowo-Wschodniej. Porty w Szczecinie i Świnoujściu zlokalizowane są na najkrótszej drodze, jaka łączy Skandynawię ze środkową i południową Europą. Znajdują się także na najkrótszej drodze morskiej, łączącej Finlandię i państwa bałtyckie z Europą Zachodnią. Jednocześnie porty znajdują się blisko Cieśnin Duńskich, które stanowią jedyną drogę wejścia dużych statków na Bałtyk.

Głębokowodny terminal kontenerowy w Świnoujściu będzie mógł przyjmować największe statki kontenerowe, jakie mogą wpływać na Morze Bałtyckie. Powstanie na wschód od terminalu LNG. Będzie umiejscowiony na pirsie w morzu i osłonięty falochronem. Do portu będą mogły zawijać jednocześnie kontenerowce o długości do 400 metrów i kilka mniejszych. Według szacunków terminal ma przeładowywać ok. 1,5 miliona TEU rocznie. 

Realizacji projektu terminalu kontenerowego przewidziana jest na okres do 2023 do 2028 roku. W roku 2024 (i częściowo 2025) rozpoczną się prace przygotowawcze, projektowe, oraz prace związane z uzyskaniem niezbędnych zgód i pozwoleń.

Militarne znaczenie portu

Co ważne, możliwe będzie wykorzystywanie terminalu także jako elementu systemu obronnego państwa. Zgodnie z analizami Sztabu Generalnego WP terminal skróci czas przerzutu wojsk. Będzie miał istotne znaczenie dla systemu HNS (Host Nation Support), tj. tworzenia warunków do szybkiego przyjęcia sił sojuszniczych, zabezpieczenia ich przemieszczenia i wsparcia podczas działań na terytorium RP w sytuacjach kryzysowych czy konfliktów zbrojnych.

*TEU (ang. twenty-foot equivalent unit) – jednostka pojemności odpowiadająca wymiarom standardowego kontenera o wymiarach 6,10 x 2,44 x 2,59 metra (ok. 39m³).

Źródło: Port Gdańsk, Port Gdynia, Port Szczecin-Świnoujście