Strategiczne położenie, rosnące PKB – dlaczego warto wejść na rynek Panamy

Ze wszystkich krajów środkowoamerykańskich najwięcej słyszy się o rynku Panamy. Dla niektórych to przede wszystkim kraj niesamowitej bioróżnorodności i różnorodności ekosystemów, w tym lasów tropikalnych, lasów mglistych i licznych wysp rozproszonych na obu oceanach. Ale najczęściej chyba Panama kojarzy się z kanałem skracającym drogę do portów pacyficznych w obu Amerykach.

Nic dziwnego. To jedna z najważniejszych dróg morskich na świecie, która sprawiła, że kraj stał się ważnym ośrodkiem globalnego transportu i handlu. Mimo niewielkiego rynku (ca 4,5 mln mieszkańców) Panama przyjęła rolę hubu dla handlu z krajami środkowoamerykańskimi, karaibskimi i niektórymi południowoamerykańskimi. Oparła swoją gospodarkę na dobrze rozwiniętym sektorze usług, zwłaszcza związanych z zarządzaniem Strefą Kanału Panamskiego i strefami wolnocłowymi (przede wszystkim w Colón, Ciudad del Saber oraz Specjalnym Obszarze Gospodarczym Panama – Pacyfik), logistyką, obrotem portowo-morskim, transportem morskim („tania bandera”), bankowością, ubezpieczeniami i turystyką.

Stabilna gospodarka

Uważana jest za gospodarkę otwartą, dynamiczną i stabilną. Kraj ten jest wysoko oceniany w rankingach pod względem wolności gospodarczej, a prowadzenie działalności powszechnie traktuje się jako  obarczoną niewielkim ryzykiem. W ostatnich latach rząd dokonał istotnych zmian w ustawodawstwie, których celem jest poprawa funkcjonowania rynku, uproszczenie procedur i wyeliminowanie barier celnych.

Pomimo dobrej oceny polityki gospodarczej Panama jest jednym z najbardziej nierównych krajów na świecie. Niemniej znaczący wzrost gospodarczy pozwolił krajowi istotnie zmniejszyć ubóstwo.

Polityka środowiskowa

Panama jest znana ze swojego zaangażowania w zrównoważony rozwój, co znajduje odzwierciedlenie w jego polityce środowiskowej. Dzięki zdolności lasów do pochłaniania dwutlenku węgla Panama jest jednym z niewielu krajów na świecie – obok Bhutanu i Surinamu – który utrzymuje ujemny bilans węglowy. 

Inwestycje zagraniczne

Rząd Panamy jest zainteresowany udziałem firm zagranicznych w gospodarce. Założenie firmy bądź filii jest stosunkowo łatwe. Inwestycje zagraniczne w Panamie obejmują głównie projekty związane z usługami, infrastrukturą, energetyką i sektorem finansowym.  Należy jednak zaznaczyć, że w 2020 r. Panama ponownie trafiła na „czarną listę” UE jako kraj stosujący niedozwoloną praktykę w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (tzw. raj podatkowy) i ze względu na niedostosowanie wewnętrznego ustawodawstwa do standardów międzynarodowych w zakresie transparentności fiskalnej i finansowej.

Najważniejsze wyzwania

Do najważniejszych wyzwań w polityce gospodarczej Panamy należą: presja fiskalna, niepewność co do zamknięcia działalności górniczej, wyzwania w realizacji programu reformy fiskalnej, potencjalne nowe susze, niepewność w handlu światowym i nowe środki protekcjonistyczne.

Statystyki gospodarcze

Bardzo korzystnie wyglądają wskaźniki PKB. Dane za 2023 r. wskazują poziom 83,32 mld USD, per capita 18,7 tys. USD, wzrost w 2023 r. wyniósł aż 7,4 proc. W 2024 r. bezrobocie wynosiło 6,5 proc., a inflacja 0,7 proc.  W przeciwieństwie do innych krajów środkowoamerykańskich niewielkie znaczenie dla rozwoju kraju mają przekazy walutowe od emigrantów. W 2023 r. wyniosły one zaledwie 515,7 mln USD tj. 0,6 proc. PKB.

Wymiana handlowa z Polską

Wg wstępnych danych GUS eksport Polski do Panamy w 2024 r. wyniósł 26,5 mln USD, natomiast import Polski z Panamy 15,3 mln USD. Z uwagi na odmienną metodologię obliczeń trudno jest ocenić poziom handlu pośredniego.

Eksportujemy farmaceutyki, wyroby przemysłu petrochemicznego, przetwory dla niemowląt, statki, urządzenia medyczne, piwo, art. stalowe, maszyny budowlane. Importujemy przede wszystkim owoce (banany, arbuzy, melony, ananasy, owoce leśne), artykuły tekstylno – odzieżowe, obuwie, alkohole (rum).

Możliwości dla polskich przedsiębiorców

Pomimo relatywnie niewielkiego rynku istnieją spore możliwości dla polskich przedsiębiorców rozwojem współpracy. Wysoki wzrost gospodarczy, wieloletnie doświadczenie handlowe Panamczyków, strategiczne położenie, rozwinięty system stref wolnocłowych stwarzają dobrą podstawę do zapoznania się z tym rynkiem.  

Największe możliwości eksportowe dla polskich firm rysują się w zakresie maszyn dla budownictwa, rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego oraz robót publicznych, logistyki (budowa magazynów, składów itp.), towarów konsumpcyjnych, farmaceutyków, urządzeń medycznych, pojazdów samochodowych, zielonych technologii, energetyki (w tym OZE) i technologii przemysłowej.

Potencjalne dziedziny współpracy inwestycyjnej to modernizacja infrastruktury transportowej (głównie kolejnictwo i lotnictwo), zielone technologie, energetyka oraz  przemysł stoczniowy.

W drugiej połowie bieżącego roku planowana jest organizacja przez KIG misji gospodarczej do właśnie do Panamy i Salwadoru. Już teraz zachęcam do rozważenia udziału w tym wydarzeniu i zapoznanie się na miejscu z oboma krajami i ich możliwościami.

Autor: Dariusz Latoszek, Departament Handlu i Współpracy Międzynarodowej, MRiT