Polska na progu rewolucji półprzewodnikowej

W obliczu napięć międzynarodowych i rosnącej potrzeby dywersyfikacji dostaw, globalne koncerny z sektora półprzewodników i elektroniki poszukują nowych, bezpiecznych lokalizacji. Geopolityka otwiera zatem przed Polską nowe okno możliwości.

Stabilna politycznie Polska, będąca członkiem UE i NATO, z dynamicznie rozwijającą się gospodarką i strategicznym położeniem na szlakach handlowych wyrasta na naturalnego kandydata do dużych inwestycji w tej branży.

Według Raportu „Półprzewodniki 2025”, opracowanego przez zespół portalu Tek.info.pl pod patronatem PAIH, wynika, że polski ekosystem przesuwa się w stronę pełniejszych łańcuchów wartości.

Segmenty o największej dynamice wzrostu

• back-end / montaż–pakowanie–testowanie (OSAT, advanced packaging): globalnie to najszybciej rosnące ogniwo łańcucha — CAGR 11,4 proc. w latach 2022–2035 (z ~20 mld EUR do ~80 mld EUR),
• podzespoły elektroniczne dla automotive i IoT (m.in. PCBA, sensory): w strukturze zastosowań advanced packaging motoryzacja to ~10 proc. rynku (po elektronice konsumenckiej i serwerach/telekom), a w Polsce branża automotive ma silną obecność B+R i produkcyjną (Aptiv, ZF, w tym zakłady PCBA).

Import komponentów i ewolucja ekosystemu

• raport pokazuje wysoką zależność UE od dostawców spoza Unii: średnio ~80 proc. dostawców w europejskim łańcuchu ma siedziby poza UE (na podstawie badań JRC cytowanych w raporcie). To przekłada się na potrzebę importu komponentów do Europy, w tym do Polski,
• jednocześnie w Polsce produkcja przesunęła się z prostego montażu w latach 90. do pełnych procesów NPI i PCBA, a równolegle rośnie liczba centrów B+R — czyli importowane części są coraz częściej finalnie integrowane i testowane w kraju, co świadczy o dojrzewaniu w kierunku pełniejszych łańcuchów wartości.

Polska na tle Europy i świata

Światowy rynek półprzewodników w 2024 r. osiągnął wartość ponad 570 mld USD. Prognozy WSTS wskazują, że do 2030 r. przekroczy on 1 bilion USD. Główne źródła popytu to sztuczna inteligencja, elektromobilność, IoT i telekomunikacja 5G/6G.

Europa odpowiada dziś za zaledwie ok. 10 proc. produkcji chipów, podczas gdy Azja kontroluje ponad 70 proc. Dlatego Unia Europejska uruchomiła European Chips Act, który ma podwoić udział Europy w rynku do 20 proc. w 2030 r. To oznacza dziesiątki miliardów euro nowych inwestycji. Polska, ze swoim potencjałem przemysłowym i kadrowym, ma szansę przyciągnąć istotną część z nich.

Wśród dostawców spoza Unii dominują przedsiębiorstwa ze Stanów Zjednoczonych (36 proc.), a następnie z Tajwanu (12 proc.), Chin (11 proc.), Korei Południowej (10 proc.) oraz Japonii (9 proc.).

Ekosystem, który rośnie

Na polskim rynku działają już najwięksi w tej branży:

• Intel – centrum R&D w Gdańsku, jedno z największych w Europie,
• Trumpf Huettinger – technologie zasilania dla systemów plazmowych,
• SK Hynix – jeden z globalnych liderów pamięci półprzewodnikowych.

Obok nich pojawiają się firmy z polskim kapitałem, które budują unikalne kompetencje:

• VIGO Photonics – światowy lider w produkcji detektorów podczerwieni,
• DCD Semi – wyspecjalizowane IP cores dla systemów cyfrowych,
• APS Energia – rozwiązania zasilania dla przemysłu i energetyki.

To zalążek ekosystemu półprzewodnikowego, który z roku na rok zyskuje na znaczeniu. Polska nie jest już wyłącznie montownią – staje się miejscem, gdzie spotykają się globalny kapitał, lokalna innowacyjność i nauka.

Szanse Polski na bycie liderem

W łańcuchu dostaw półprzewodników powoli wyłaniają się polskie specjalizacje:

• projektowanie i oprogramowanie chipów – w tym narzędzia EDA i IP cores,
• sprzęt do produkcji i testowania – dostarczany zarówno na rynek krajowy, jak i eksportowany,
• back-end (montaż, pakowanie, testowanie chipów) – segment, w którym Europa ma bardzo słabą pozycję (udział w rynku zaawansowanego pakowania to zaledwie 1,8 proc.), a Polska jest wskazywana jako kraj o realnych szansach, by tę lukę wypełnić.

Jak stwierdził dziekan Politechniki Wrocławskiej: „Zaawansowane techniki montażu PCBA mogą stać się naszą strategiczną umiejętnością i przewagą.”

Atutem Polski jest rozwinięty przemysł elektroniczny. Firmy działające w naszym kraju nie tylko produkują podzespoły, lecz także projektują i wytwarzają całe urządzenia – od sprzętu medycznego, przez systemy przemysłowe, po rozwiązania IoT i automotive. To dowód, że Polska potrafi budować całe gałęzie branż high-tech, a półprzewodniki są naturalnym kolejnym etapem.

Nauka i biznes

Polskie uczelnie i instytuty badawcze również dostrzegły potencjał sektora:

• Politechnika Gdańska i Politechnika Wrocławska prowadzą projekty B+R z globalnymi koncernami,
• IMiF, Unipress i Cezamat włączają się w badania europejskie i zapewniają transfer technologii.

Współpraca nauki i przemysłu to element, którego brakowało w wielu wcześniejszych falach industrializacji w Polsce. Tym razem mamy szansę uniknąć tego błędu.

Aby w pełni wykorzystać tę szansę, Polska powinna:

1. zainwestować w back-end (montaż, testowanie i pakowanie chipów),
2. utrzymać atrakcyjność dla centrów R&D,
3. zacieśniać współpracę nauki i przemysłu,
4. aktywnie promować swoje firmy w europejskich łańcuchach dostaw.

Dzięki realizacji tych kroków Polska może stać się strategicznym hubem półprzewodnikowym Europy – miejscem, gdzie powstają nie tylko komponenty, lecz także całe technologie przyszłości.

Cały Raport dostępny na stronie PAIH

Źródło: Polska Agencja Inwestycji i Handlu (PAIH)