Eksport | Import | Inwestycje

Trade.gov.pl

Strona główna > Wiedza > Jak spowolnienie w Niemczech zmienia handel z Polską
Artykuł

Jak spowolnienie w Niemczech zmienia handel z Polską

W 2024 roku niemiecka gospodarka odnotowała spadek realnego produktu krajowego brutto (PKB) o 0,2 proc., co oznacza drugi z rzędu rok recesji po spadku o 0,3 proc. w 2023 roku.

Mapa Europy z wbitymi flagami Polski i Niemiec

Przyczyny stagnacji

Analitycy wskazują na kilka kluczowych przyczyn przedłużającej się stagnacji niemieckiej gospodarki:

  • 1. Wysokie koszty energii
  • Po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku ceny energii w Niemczech znacząco wzrosły, co obciążyło przemysł i gospodarstwa domowe. W październiku 2024 roku produkcja energii spadła o 8,9 proc. w porównaniu z poprzednim miesiącem, co wskazuje na trudności w sektorze energetycznym.
  • 2. Spadek eksportu i rosnąca konkurencja międzynarodowa
  • Niemiecki eksport, stanowiący fundament gospodarki, zmaga się z rosnącą konkurencją, zwłaszcza ze strony Chin. W 2024 roku eksport towarów i usług z Niemiec zmniejszył się o 0,8 proc., mimo ogólnego wzrostu światowego handlu. Szczególnie dotknięte są branże motoryzacyjna i maszynowa, które stanowią filary niemieckiego eksportu.
  • 3. Niedostateczne inwestycje publiczne i prywatne
  • Od lat obserwuje się niedobór inwestycji w kluczowych obszarach, takich jak infrastruktura, edukacja i cyfryzacja. Brak odpowiednich nakładów na te sektory prowadzi do pogorszenia jakości infrastruktury oraz spadku innowacyjności, co negatywnie wpływa na produktywność i konkurencyjność gospodarki.
  • 4. Wysoka biurokracja i złożone procesy administracyjne
  • Złożoność procedur administracyjnych stanowi istotne barierę dla przedsiębiorców. Długotrwałe procesy planowania i uzyskiwania pozwoleń opóźniają realizację inwestycji, co zniechęca zarówno krajowe, jak i zagraniczne firmy do podejmowania nowych przedsięwzięć w Niemczech.
  • 5. Niekorzystne zmiany demograficzne i niedobór wykwalifikowanej siły roboczej
  • Starzejące się społeczeństwo oraz niski przyrost naturalny prowadzą do kurczenia się zasobów siły roboczej. Niedobór wykwalifikowanych pracowników ogranicza możliwości produkcyjne firm i hamuje rozwój innowacji. W 2024 roku wiele przedsiębiorstw zgłaszało trudności w rekrutacji odpowiednio wykwalifikowanej kadry.
  • 6. Restrykcyjna polityka fiskalna i ograniczenia budżetowe
  • Niemiecka polityka fiskalna, charakteryzująca się dążeniem do utrzymania niskiego poziomu zadłużenia publicznego, ogranicza możliwości finansowania niezbędnych inwestycji publicznych. Tzw. „hamulec zadłużenia” (Schuldenbremse) utrudnia elastyczne reagowanie na zmieniające się warunki gospodarcze i inwestowanie w przyszłościowe projekty.
  • 7. Wysokie stopy procentowe i niepewność gospodarcza
  • Utrzymujące się na wysokim poziomie stopy procentowe zwiększają koszty finansowania dla przedsiębiorstw, co zniechęca do podejmowania nowych inwestycji. Dodatkowo niepewność związana z globalnymi kryzysami oraz wewnętrznymi problemami politycznymi wpływa na spadek zaufania przedsiębiorców i konsumentów, co przekłada się na ograniczenie wydatków inwestycyjnych i konsumpcyjnych.

Sytuacja na rynku pracy

W 2024 roku niemiecki rynek pracy charakteryzował się paradoksalnymi zjawiskami. Mimo ogólnego spowolnienia gospodarczego i recesji zatrudnienie osiągnęło rekordowy poziom, jednocześnie odnotowując znaczące niedobory wykwalifikowanej siły roboczej w kluczowych sektorach.

Rekordowe zatrudnienie

Według wstępnych danych Federalnego Urzędu Statystycznego liczba osób pracujących w Niemczech w 2024 roku wyniosła 46,1 miliona, co stanowi najwyższy wynik od zjednoczenia kraju w 1990 roku. Jest to wzrost o 0,2 proc. (72 tys, osób) w porównaniu z poprzednim rokiem.

Niedobory wykwalifikowanej siły roboczej

Pomimo wysokiego poziomu zatrudnienia wiele sektorów boryka się z brakiem wykwalifikowanych pracowników. W okresie od lipca 2023 r. do czerwca 2024 r. średnio około 532 tysięcy stanowisk pozostawało nieobsadzonych z powodu niedoboru odpowiednio wykwalifikowanej kadry. Szczególnie dotknięty jest sektor opieki zdrowotnej, gdzie brakowało ponad 40 tysięcy specjalistów, w tym fizjoterapeutów, asystentów dentystycznych i personelu medycznego.

Spadek nowych zatrudnień

W październiku 2024 roku wskaźnik zatrudnienia Ifo spadł do 93,7 punktu, najniższego poziomu od lipca 2020 roku. Oznacza to, że niemieckie firmy, w związku z przedłużającą się stagnacją gospodarczą, ograniczały procesy rekrutacyjne. Szczególnie widoczne było to w przemyśle, budownictwie oraz handlu, gdzie wiele wakatów pozostawało nieobsadzonych.

Prognozy na 2025 rok

Perspektywy gospodarcze Niemiec na 2025 rok uległy znacznemu pogorszeniu. Rząd federalny drastycznie obniżył prognozę wzrostu PKB z wcześniejszych 1,1 proc. do zaledwie 0,3 proc. Bundesbank przewiduje jeszcze skromniejszy wzrost, szacując go na 0,1–0,2 proc.

Głównymi przyczynami tej rewizji są utrzymujące się wysokie koszty energii, rosnąca konkurencja międzynarodowa oraz wewnętrzne problemy strukturalne. Dodatkowo niepewność polityczna związana z nadchodzącymi wyborami parlamentarnymi, zaplanowanymi na 23 lutego 2025 roku, wpływa negatywnie na nastroje inwestorów i przedsiębiorców.

Analitycy nie przewidują zatem znaczącego ożywienia gospodarczego w najbliższym czasie. Dopiero w kolejnych latach spodziewana jest stopniowa poprawa sytuacji ekonomicznej, jednak prognozy te obarczone są dużą niepewnością i zależą od skuteczności wprowadzanych reform oraz sytuacji na rynkach międzynarodowych.

Spowolnienie w Niemczech a polski sektor eksportowy

Niemcy są najważniejszym partnerem handlowym Polski, dlatego stagnacja ma bezpośrednie konsekwencje dla polskich eksporterów. W pierwszych trzech kwartałach 2024 roku wartość eksportu z Polski do Niemiec spadła o 5,6 proc. rok do roku. Spowolnienie w Niemczech oznacza zmniejszony popyt na polskie towary, zwłaszcza w branżach silnie uzależnionych od niemieckiego rynku.

Branże najbardziej narażone to motoryzacja (w pierwszym półroczu 2024 roku eksport polskich części samochodowych do Niemiec spadł o 5,2 proc), przemysł chemiczny oraz branża meblarska.

Jak mogą zareagować polskie firmy?

  • Dywersyfikacja rynków zbytu – poszukiwanie klientów np. we Francji, Skandynawii czy USA może zniwelować negatywny wpływ niemieckiej stagnacji.
  • Współpraca z niemieckimi firmami szukającymi tańszych dostawców – firmy zmniejszające koszty mogą zainteresować się polskimi produktami jako alternatywą dla droższych niemieckich dostawców.

Szanse dla polskich przedsiębiorców

Każdy kryzys to także okazja do zwiększenia przewagi konkurencyjnej. Spowolnienie gospodarcze w Niemczech może stać się szansą dla polskich firm, szczególnie w zakresie nearshoringu i wzrostu popytu na polskich dostawców.

Przenoszenie produkcji do Polski (nearshoring)

W 2024 roku wiele niemieckich firm rozważało przeniesienie części produkcji do tańszych lokalizacji w Europie Środkowej. Polska jest drugą najczęściej wybieraną destynacją, zaraz po Czechach, co daje szansę na wzrost inwestycji zagranicznych.

Większe zainteresowanie polskimi dostawcami

Większość niemieckich firm deklaruje chęć szukania tańszych dostawców w Europie Środkowej.

Polska może zwiększyć eksport w takich sektorach jak:

  • AGD – niemieckie koncerny mogą zwiększać produkcję w polskich fabrykach.
  • Spożywczy – rosnąca skłonność Niemców do kupowania tańszych marek może zwiększyć zapotrzebowanie na polskie produkty.
  • Metalowy – niższe koszty produkcji w Polsce mogą przyciągnąć więcej zamówień od niemieckich firm przemysłowych.

Spowolnienie w Niemczech jest realnym wyzwaniem dla polskiej gospodarki, ale nie oznacza automatycznie strat dla wszystkich sektorów. Firmy eksportujące do Niemiec muszą liczyć się z niższym popytem, jednak te, które dostarczają tańsze alternatywy lub mogą przejąć część niemieckiej produkcji, mają szansę na wzrost. Kluczowe będzie dostosowanie strategii – dywersyfikacja rynków, optymalizacja kosztów i wykorzystanie nowych możliwości, jakie otwierają zmiany w globalnych łańcuchach dostaw.

Źródła:

  • AHK, Niemiecka gospodarka skurczyła się o 0,2 procent w 2024 roku
  • Reuters, Germany’s recession fears return ahead of election
  • AP, Germany’s government slashes its economic growth forecast for this year to 0.3%
  • Welt, Ifo-Beschäftigungsbarometer auf tiefstem Wert seit 2020
  • The Wall Street Journal, Germany’s Economic Model Is Broken, and No One Has a Plan B
  • Destatis, Gross domestic product down 0.2% in 2024
  • Wszystko
  • Aktualności (16)
  • Wiedza (8)
  • Kalendarz (55)
  • Centrum Wsparcia (1)
Wyszukiwanie zaawansowane

Portal Promocji Eksportu używa plików cookies, aby ułatwić użytkownikom korzystanie z serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci Twojego komputera lub innego urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zmienić ustawienia przeglądarki tak, aby zablokować zapisywanie plików cookies. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Prywatności i Regulaminie.