Polska liderem wzrostu w unijnym sektorze mleka

Pomimo wyzwań na europejskim rynku mleka Polska nie tylko utrzymała swoją silną pozycję, lecz także wysunęła się na prowadzenie pod względem wzrostu dostaw i eksportu przetworów mlecznych w UE.

Skuteczna adaptacja do warunków rynkowych oraz rosnąca efektywność produkcji umacniają rolę naszego kraju w europejskim mleczarstwie.

Światowy rynek mleka

Druga połowa 2024 roku przyniosła poprawę sytuacji podażowej na globalnym rynku mleka. Główni eksporterzy, tacy jak Unia Europejska, Nowa Zelandia i USA, zwiększyli produkcję mleka surowego, a pozytywny trend utrzymał się także w styczniu 2025 roku. Łączna produkcja w tych regionach wzrosła o 0,2 proc. r/r. Na tym tle Australia odnotowała spadek dostaw (-3 proc.), co jednak zostało zrównoważone przez wyraźny wzrost w Nowej Zelandii (+3 proc.) i umiarkowany wzrost w USA (+0,4 proc.). Mimo lekkiego spadku w UE (-0,3 proc. r/r w styczniu), pozostała ona liderem światowej produkcji mleka.
Po okresie spadków cen w latach 2022–2023 globalny rynek produktów mlecznych w 2024 roku rozpoczął proces odbudowy. W marcu 2025 indeks cen FAO (wskaźnik liczbowy, który obrazuje zmiany cen produktów mlecznych na świecie), osiągnął poziom o 25proc. wyższy niż rok wcześniej, a szczególnie dynamiczne wzrosty dotyczyły cen masła, pełnego mleka w proszku oraz serów.

Polska na czele unijnej produkcji mleka

W 2024 roku unijna produkcja mleka wzrosła symbolicznie – zaledwie o 0,3 proc. r/r, głównie z powodu spadków w Niemczech, Irlandii i Holandii. Na tym tle wyróżniała się Polska – zarówno pod względem dynamiki, jak i wolumenu dostaw.

W styczniu 2025 roku Polska osiągnęła najwyższy wzrost wolumenowy w całej Unii Europejskiej – krajowe dostawy do zakładów przetwórczych wzrosły o 34 tys. ton r/r. , tym samym potwierdzając rosnącą rolę Polski jako głównego motoru napędowego unijnego sektora mleczarskiego.

Polskie atuty to efektywność i eksport

Pomimo spadku pogłowia krów mlecznych o 5,2 proc. w 2024 roku krajowa produkcja mleka wzrosła o 4 proc. Wzrost ten możliwy był dzięki poprawie wydajności. Towarowość produkcji (udział mleka przeznaczonego na sprzedaż w całkowitej produkcji mleka w gospodarstwie rolnym), wynosząca już 86 proc., stale zbliża się do unijnej średniej (95proc.).

Po dwóch słabszych latach polski eksport przetworów mlecznych wyraźnie się odbudował. W 2024 roku wolumen eksportu wzrósł o 2,1proc. r/r, a jego wartość aż o 7 proc.

Największy udział we wzroście miały:

• mleko pitne,
• śmietana,
• galanteria mleczarska.

W przypadku masła, mimo 18-procentowego spadku wolumenu, jego wartość eksportowa wzrosła o 7 proc., co było efektem korzystnych cen transakcyjnych.

W pierwszych dwóch miesiącach 2025 roku utrzymała się pozytywna tendencja: eksport wzrósł o 1 proc. wolumenowo i 12 proc. wartościowo r/r. Spadki w sprzedaży proszków mlecznych i masła zostały zrównoważone przez dynamiczne wzrosty w innych segmentach.

Perspektywy na 2025 rok

W 2025 roku Polska nadal znajduje się w gronie liderów wzrostu sektora mleczarskiego w Europie. Wysoka efektywność produkcji, konkurencyjne ceny oraz korzystna sytuacja surowcowa wspierają dalszy rozwój. Jednak w dłuższej perspektywie rosnące koszty pracy mogą zmniejszać zyski, zwłaszcza w zakładach przetwórczych.

Wyzwaniem dla Polski i innych unijnych producentów będzie utrzymanie konkurencyjności na rynkach zewnętrznych – szczególnie w kontekście możliwych napięć handlowych i ekspansji tańszych dostawców spoza UE.

Źródło: Raport Banku Pekao, „Rynek mleka- trendy i bieżące perspektywy”,05.2025