Handel z Azją – konieczność dla utrzymania tempa rozwoju Polski

Podczas XXXIV Forum Ekonomicznego w Karpaczu dyskutowano o roli Azji w globalnej gospodarce i konsekwencjach dla Polski. Eksperci wskazywali, że bez zacieśnienia współpracy z rynkami Dalekiego Wschodu trudno będzie utrzymać tempo wzrostu gospodarczego Polski oraz zbudować trwałą przewagę konkurencyjną.

Polska jest obecnie szóstą gospodarką Unii Europejskiej i dwudziestą świata. Bez większej aktywności w zakresie inwestycji, transferu technologii i ekspansji eksportowej trudno będzie utrzymać tempo wzrostu w długim okresie.

Dysproporcja w handlu – sygnał ostrzegawczy

Dla przykładu – import z Chin do Polski sięga dziś 49 mld EUR, podczas gdy eksport wynosi zaledwie 3,5 mld EUR. Taka skala nierównowagi jasno pokazuje, że Polska musi zintensyfikować działania w kierunku otwarcia się na Azję. Utrzymanie obecnej struktury wymiany oznaczałoby dalsze uzależnienie od importu, przy jednoczesnym ograniczonym udziale naszych towarów na intensywnie rosnących rynkach Dalekiego Wschodu.

Wymiana handlowa towarami Polski z grupą krajów Azji Południowo-Wschodniej (Filipiny, Malezja, Tajlandia, Wietnam, Singapur, Indonezja, Kambodża, Mjanma, Laos, Brunei, Timor Wschodni) w 2024 roku zakończyła się dla nas ujemnym saldem na poziomie -10,58 mld USD. Od 2017 r. systematycznie się ono zwiększa. Rynek tych krajów to obecnie około 693,9 mln osób (wg Banku Światowego).

Wymiana handlowa towarami Polski z krajami Azji Południowo-Wschodniej

Źródło: GUS

Wymiana handlowa towarami Polski z grupą krajów Azji Wschodniej (Mongolia, Chiny, Korea Południowa, Japonia, Korea Północna) w 2024 r. zakończyła się dla nas ujemnym saldem na poziomie -61,3 mld USD. Rynek tych krajów (bez Korei Północnej) to obecnie około  1,588 mld osób (wg Banku Światowego).

Wymiana handlowa towarami Polski z krajami Azji Wschodniej

Źródło: GUS

Azja w centrum globalnych zmian

Z perspektywy geopolitycznej i gospodarczej to Azja staje się sercem światowych procesów. Chiny w ciągu kilku lat zwiększyły udział swoich samochodów elektrycznych na rynku europejskim z 1 proc. do 8 proc., a bez barier celnych w 2025 r. mogłoby to być nawet 15 proc. Dynamiczny rozwój technologii, badań i innowacji po stronie azjatyckich gospodarek sprawia, że Europa, w tym Polska, musi zdecydować czy będziemy aktywnym uczestnikiem tej rewolucji.

Rola Azji w transformacji energetycznej i technologicznej

Polska transformacja energetyczna już dziś w znacznym stopniu zależy od dostaw z Chin. Aż 83 proc. paneli fotowoltaicznych sprowadzanych nad Wisłę pochodzi z tego kraju. Równie wysoki jest udział Chin w dostawach półprzewodników, obwodów drukowanych i elektroniki – to 61 proc. naszego importu w tych segmentach. Zablokowanie tych kanałów poprzez nadmierne regulacje doprowadziłoby do wzrostu kosztów OZE, spadku rentowności firm, a w efekcie do wyższych cen dla konsumentów.

Bariery wewnętrzne – strach i brak strategii

Problemem pozostaje także ograniczona obecność polskich firm na rynkach azjatyckich. Również odwagi i wiedzy polskich przedsiębiorców, jak działać na tak wymagających rynkach. Azjatyckie przedsiębiorstwa systematycznie badają możliwości w Polsce, podczas gdy nasze firmy niewystarczająco często decydują się na podobną aktywność w drugą stronę. Strach, wynikający z niewiedzy, może blokować rozwój polskiego eksportu i utrudniać budowę trwałych relacji biznesowych.

Nie bez znaczenia pozostaje w związku z tym rola instytucji publicznych oraz organizacji branżowych. Polscy eksporterzy często potrzebują nie tylko wiedzy rynkowej, ale również praktycznego wsparcia w zakresie promocji, kontaktów biznesowych i redukcji ryzyka związanego z wejściem na dalekie rynki. Instytucjonalne narzędzia – takie jak obecność zagranicznych biur handlowych, programy finansowania eksportu czy działania dyplomacji gospodarczej – mogą znacząco ułatwić polskim firmom budowanie pozycji w Azji. Spójna współpraca pomiędzy biznesem a administracją publiczną jest niezbędna, aby przełamać bariery psychologiczne i operacyjne oraz stworzyć warunki do bardziej aktywnej ekspansji.

Eksperci zwrócili uwagę, że szczególny potencjał na rynku chińskim mają polska żywność, meble, gry komputerowe, a także maszyny górnicze i technologie recyklingu. Warunkiem ich sukcesu jest jednak przygotowanie spójnej i długofalowej strategii obecności w Azji – obejmującej nie tylko wymiar gospodarczy, lecz także polityczny, naukowy i kulturalny.

Otworzyć się na inwestycje – to się opłaca

Przykłady innych państw regionu pokazują, że rozwiązaniem w przyciąganiu inwestorów jest stabilne i przejrzyste otoczenie prawne.

Polska nie może pozwolić sobie na  pasywność wobec Azji. Polscy przedsiębiorcy powinni śmielej ruszyć w tym kierunku ze swoją zagraniczną ekspansją. To w Azji rozgrywa się przyszłość światowej gospodarki, a większa otwartość na inwestycje i handel po prostu się opłaci – szczególnie w wymiarze ekonomicznym.

Źródła:

• Polska Izba Handlu, „Dlaczego Polska potrzebuje Azji? Klucz do przyszłego wzrostu gospodarczego”, 09.2025
• Export Intelligence

Redakcja Trade.gov.pl

JL