Eksport napędza zyski – które branże stawiają na rynki zagraniczne

Coraz więcej polskich firm decyduje się na działalność na rynkach zagranicznych, co przekłada się na ich lepsze wyniki finansowe, wzrost popytu oraz większą rentowność. Z badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) wynika, że w 2024 r. 27 proc. przedsiębiorstw prowadziło działalność poza Polską, a 93 proc. z nich zamierza kontynuować tę strategię w 2025 r.

Najaktywniejsze branże – kto najczęściej działa za granicą?

Niektóre sektory są bardziej skłonne do ekspansji międzynarodowej niż inne. W 2024 r. największy odsetek firm zagranicznych odnotowano w:

• informacji i komunikacji – 49 proc. firm z tego sektora prowadzi działalność za granicą, co wynika m.in. z cyfrowego charakteru usług oraz relatywnie niskich barier wejścia na nowe rynki;
• transporcie i logistyce – 48 proc. firm tego sektora działało międzynarodowo, co jest efektem rosnącej wymiany handlowej i zapotrzebowania na usługi przewozowe;
• przetwórstwie przemysłowym – 39 proc. przedsiębiorstw prowadziło działalność zagraniczną, korzystając z międzynarodowych łańcuchów dostaw i popytu na polskie produkty przemysłowe;
• usługach administracyjnych i wspierających – 38 proc. firm znalazło klientów poza granicami Polski, szczególnie w zakresie outsourcingu procesów biznesowych;
• handlu – 33 proc. firm w tej branży działało międzynarodowo, głównie poprzez eksport oraz e-commerce.

Dla porównania, w sektorze przetwórstwa przemysłowego, usług profesjonalnych oraz transportu udział firm zagranicznych był niemal dwukrotnie wyższy niż w branżach takich jak budownictwo czy usługi gastronomiczne, gdzie odsetek firm międzynarodowych był wyraźnie niższy.

Lepsze wyniki finansowe dzięki rynkom zagranicznym

Firmy prowadzące działalność za granicą częściej raportują wzrost popytu i poprawę sytuacji finansowej. W 2024 r.:

• w sektorze informacji i komunikacji – wzrost popytu odczuło 38 proc. firm działających zagranicznie, podczas gdy wśród firm krajowych było to 29 proc.;
• w transporcie i logistyce – różnica była jeszcze większa: 27 proc. firm zagranicznych zauważyło wzrost popytu, w porównaniu do 15 proc. firm krajowych;
• w handlu – 55 proc. firm zagranicznych deklarowało dobrą lub bardzo dobrą sytuację finansową, a 35 proc. odnotowało wzrost rentowności (dla porównania wśród firm krajowych było to odpowiednio 49 proc. i 24 proc.).

Podobne różnice występowały w usługach administracyjnych – 53 proc. firm zagranicznych deklarowało dobrą sytuację finansową, a 26 proc. wzrost rentowności. Wśród firm krajowych te wskaźniki wynosiły odpowiednio 32 proc. i 13 proc.

Niestabilność geopolityczna – główne wyzwanie ekspansji

Działalność międzynarodowa, pomimo korzyści, wiąże się też z zagrożeniami. Niestabilność geopolityczna jest jednym z najczęściej wskazywanych problemów. W 2024 r.:

• 44 proc. firm z przetwórstwa przemysłowego prowadzących działalność międzynarodową wskazało niestabilność geopolityczną jako barierę (wśród firm krajowych było to tylko 26 proc.);
• 51 proc. firm IT działających za granicą uznało geopolitykę za duże zagrożenie;
• 45 proc. firm transportowych odczuwało wpływ niestabilnej sytuacji międzynarodowej;
• 54 proc. firm z sektora profesjonalnego, naukowego i technologicznego obawiało się zmian w regulacjach międzynarodowych.

Zagrożenia obejmują nie tylko napięcia polityczne, ale również zmieniające się regulacje celne i handlowe. Wprowadzenie nowych taryf, ograniczeń eksportowych czy zmian w podatkach może negatywnie wpłynąć na firmy prowadzące działalność zagraniczną.

Firmy, które nie patrzą za granicę, ryzykują stagnację, podczas gdy przedsiębiorstwa działające międzynarodowo nie tylko zwiększają przychody, ale też stabilizują swoją pozycję – dywersyfikując rynki, lepiej zarządzając ryzykiem i budując odporność na lokalne wahania popytu. Eksport i ekspansja zagraniczna to dziś nie przewaga, ale warunek długoterminowego wzrostu.

Źródło: Polskie Instytut Ekonomiczny, Tygodnik Gospodarczy 10/2025