Algieria – rynek pełen wyzwań i możliwości dla polskich przedsiębiorców

Algieria to jeden z najważniejszych rynków Afryki Północnej – dynamiczny, ale zarazem wymagający i trudny. Polscy przedsiębiorcy, którzy myślą o ekspansji na ten obszar, muszą zmierzyć się z wieloma ograniczeniami importowymi i specyficznymi zasadami rozliczeń, ale jednocześnie mogą liczyć na duże kontrakty.

Kluczem do osiągnięcia sukcesu na tym rynku są cierpliwość, obecność na miejscu, budowa relacji i dopasowanie oferty do oczekiwań władz, które promują lokalną produkcję.

Wejście na rynek algierski wymaga bardzo dobrej znajomości regulacji i ograniczeń, które w ostatnich latach uległy zaostrzeniu.

Ograniczenia importowe i lokalna produkcja

Algieria, chcąc chronić rezerwy walutowe, wprowadziła szerokie ograniczenia importowe. Zamiast gotowych, konfekcjonowanych produktów, łatwiej wprowadzić na rynek półprodukty lub wyroby wymagające dodatkowej obróbki na miejscu. W praktyce rząd oczekuje, że firmy będą angażować się w lokalną produkcję, nawet częściową.

Model „ok. 30 proc. lokalnie” ułatwia sprzedaż pozostałych komponentów (np. w częściach samochodowych).

W przypadku produktów spożywczych import gotowych wyrobów jest w większości przypadków zabroniony. Możliwe jest wprowadzanie dużych formatów do lokalnego porcjowania/konfekcjonowania (np. ser w opakowaniach 25 kg).

Maszyny rolnicze – szczególny przypadek

W rolnictwie obowiązuje zasada, że maszyny mogą kupować wyłącznie rolnicy indywidualni. Dystrybutorzy nie mają takiego prawa, co ogranicza tradycyjne modele sprzedaży i skutkuje przestarzałym parkiem maszyn. Szansą jest koprodukcja/montaż lokalny (część w Algierii, część z Polski).

System płatności i finansowanie

W Algierii przedpłata jest zakazana. Standardem są rozliczenia, w których najbezpieczniejszą formą jest akredytywa.

Najczęściej jednak algierscy partnerzy preferują model pt. Cash against documents. Polega on na tym, że:

• Importer deponuje 120 proc. wartości w banku; po odprawie w porcie bank zwraca 20 proc. importerowi, a 100 proc. przekazuje eksporterowi.
• W praktyce trzeba brać pod uwagę wydłużone w czasie rozliczenia i ryzyko porzucenia towaru w porcie. Zaleca się rozpoczynanie współpracy od mniejszych partii i stopniowe zwiększanie wolumenu wraz z budową zaufania.

Na rynku funkcjonują dwa kursy walutowe: kurs oficjalny (ok. 150 DZD za EUR) oraz kurs czarnorynkowy (ok. 255 DZD za EUR).

Najbardziej nurtujące przedsiębiorców kwestie

 Brak przedpłat – czy zostają tylko akredytywy? – tak.

To najbezpieczniejszy mechanizm, który chroni eksportera przed ryzykiem niewypłacalności partnera. Próby negocjowania mniej formalnych rozwiązań mogą pojawiać się ze strony algierskich kontrahentów, jednak tylko akredytywa daje realną gwarancję.

Jakie są możliwości dochodzenia należności przed sądem? – tu perspektywa nie jest optymistyczna – nacjonalizm i niechęć wobec zagranicznych podmiotów sprawiają, że procesy sądowe mają minimalne szanse powodzenia. Najważniejszy zatem jest dobór sprawdzonych partnerów i inwestowanie w relacje, a nie w paragrafy.

Ryzyko prawne i egzekucja kontraktów

W praktyce nie da się wygrać w sądzie z partnerem lokalnym. Drobne roszczenia (rzędu 40-50 tys. EUR) są de facto nieegzekwowalne formalnie. Jedynym zabezpieczeniem jest dobór wiarygodnego partnera i długofalowe relacje osobiste.

Instytucje regulujące import

Dotychczas główną rolę pełniła agencja ALGEX, która promowała eksport i udzielała wyłączeń z zakazów importowych (po analizie faktur i wniosków). Została jednak zlikwidowana, a władze zapowiedziały nowy system z dwiema odrębnymi instytucjami (jedną do spraw eksportu, drugą do spraw importu).

W środowisku biznesowym pojawiła się niepotwierdzona plotka, że większą rolę w imporcie miałby przejąć Bank Centralny: dla towarów autoryzowanych oznaczałoby to przydział waluty po kursie oficjalnym, a dla nieautoryzowanych – konieczność samodzielnego pozyskania waluty przez importera (czyli po kursie czarnorynkowym).
Zgodnie z najnowszymi decyzjami importerzy będą musieli tworzyć 6-cio miesięczne plany importowe, które mają ulec zatwierdzeniu przez ministerstwo właściwe sektorowo, ministerstwo handlu zagranicznego i bank centralny.

Branże – potencjał i ograniczenia

Części samochodowe – perspektywiczne, pod warunkiem włączenia elementu produkcji lokalnej (np.  ok.30 proc. zestawu na miejscu).

Budownictwo i materiały budowlane – wysoki popyt związany z przyrostem ludności i zapotrzebowaniem na mieszkania.

Sektor wyrobów medycznych – otwarty na import, profesjonalny i z dużym potencjałem dla polskich producentów. To jedna z najlepszych branż, a przedsiębiorcy w tym sektorze reprezentują wysoki poziom profesjonalizmu.

Żywność – import gotowej żywności jest zakazany. Jedynym rozwiązaniem jest sprzedaż przez kraje sąsiednie (np. Francja, Hiszpania), skąd towary trafiają na algierski rynek nieformalnie. Jeśli chodzi o alkohol, to licencje na jego import mają tylko nieliczni, silnie powiązani politycznie przedsiębiorcy. W związku z tym jest to rynek bardzo trudny do wejścia.

Kosmetyki – import zakazany; jedyną ścieżką jest produkcja na miejscu.

Turystyka – atrakcyjna, ale państwo nie rozwija masowej bazy hotelowej.

Logistyka i transport prywatny – gotówka i mniejsze porty

Eksport do Algierii wymaga nie tylko przygotowania dokumentacji, ale także sprawnej logistyki. W przypadku przewozów drogą morską najlepiej sprawdza się zasada: im mniejszy port, tym mniej problemów – wielkie terminale bywają sparaliżowane przez biurokrację i nadmierne obciążenia. W codziennym poruszaniu się najlepiej korzystać z lokalnych aplikacji przewozowych działających na podobnej zasadzie jak Uber – są tanie i wygodne. Trzeba jednak pamiętać, że karty bankowe praktycznie nie działają w Algierii, dlatego konieczne jest posiadanie EUR w gotówce.

Kultura biznesu – między formalnością a zaufaniem

Przedsiębiorców, a jeszcze bardziej przedsiębiorczynie, nurtują także aspekty dotyczące relacji międzyludzkich, szczególnie odbioru kobiet w biznesie.  Ich obecność nie budzi kontrowersji, choć miejscowi partnerzy często zakładają, że faktycznym decydentem jest mężczyzna.  Warto to zaakceptować i nie wyprowadzać algierskich potencjalnych partnerów z tego błędu – czasem dzięki temu można usłyszeć nawet więcej szczerych opinii. Kobiety powinny jednak zastosować zasadę dyskrecji w ubiorze i makijażu,nawet jeśli od mężczyzn nie wymaga się takiej samej powściągliwości.

Targi i wsparcie – Batimatec jako punkt obowiązkowy

W Algierii największym wydarzeniem jest Batimatec – majowe targi budowlane w Algierze, które gromadzą najważniejszych graczy branży. Dla polskich firm to obowiązkowe miejsce spotkań i nawiązywania relacji. Pełny kalendarz wydarzeń można znaleźć na stronie Safex.

Polscy eksporterzy mogą zawsze liczyć na pomoc Zagranicznego Biura Handlowego PAIH w Maroku, które na co dzień wspiera polskie firmy, także  na rynku algierskim.

Źródło: Webinarium PAIH „Możliwości współpracy z Algierią”