Informacje praktyczne dla polskiego eksportera:
- Językiem urzędowym w Mozambiku jest portugalski.
- Polacy objęci są obowiązkiem wizowym. Wizę można nabyć w urzędzie konsularnym Mozambiku w Berlinie lub Rzymie.
- Według raportu Banku Światowego z 2014 r. największymi słabościami Mozambiku pozostają m.in.: słaba dostępność źródeł finansowania oraz korupcja na wszystkich szczeblach władzy.
- Główne sektory gospodarki Mozambiku:
-
usługi: handlowe i transportowe, w mniejszym stopniu: finansowe, budowlane oraz komunikacyjne. Perspektywicznym dla Mozambiku staje się rynek usług turystycznych.
-
sektor wydobywczy i produkcja przemysłowa (aluminium, gaz ziemny, napoje, piwo, papierosy, mydło, cement, rowery, baterie). Większość sektora skupiona jest wokół huty aluminium Mozal. Coraz większą rolę dzięki prywatyzacji przedsiębiorstw ma odgrywać w gospodarce Mozambiku górnictwo (węgiel, gaz ziemny, złoto, tytan, żelazo, marmur, grafit, granit, tantal). Utrudnieniem w eksporcie węgla i jego wydobyciu jest brak infrastruktury transportowej.
-
rolnictwo, rybołówstwo, leśnictwo: w tym sektorze zatrudnionych jest około 80% mieszkańców. Mimo, że od zakończenia wojny domowej w 1992 r. produkcja rolna wzrosła, sektor ten rozwija się znacznie wolniej niż wyżej wspomniane sektory gospodarki.
-
-
Od grudnia 2007 r. umową regulującą wzajemne stosunki gospodarcze Polska - Mozambik jest tymczasowa umowa IEPA (Interim Economic Partnership Agreement) oraz "Umowa o Partnerstwie Ekonomicznym” (EPA) z UE. Dlatego polskie firmy nie napotykają żadnych barier w eksporcie do Mozambiku, mają pełnoprawny dostęp do tego rynku i takie same warunki jak inne firmy z UE.
- Rząd Mozambiku nie stosuje żadnych utrudnień w dostępie do rynku pracy. Jednocześnie zachęcając zagranicznych inwestorów do obecności w Mozambiku ustanowił ulgi celne i podatkowe oraz specjalne strefy ekonomiczne.
- Nie istnieją żadne ograniczenia w nabywaniu nieruchomości przez obcokrajowców w Mozambiku. Istnieją jednak ograniczenia w nabywaniu ziemi, która jest własnością państwa. W takim przypadku istnieje możliwość wieczystej dzierżawy na okres 99 lat.
- Inwestorzy muszą uzyskać zgodę na planowane przedsięwzięcie w Ministerstwie Planowania i Rozwoju. Osoby prywatne muszą wykazać się 5-cio letnim legalnym pobytem w Mozambiku bądź też, podobnie jak osoby prawne, muszą założyć firmę/działalność gospodarczą w Mozambiku.
- Wynajem nieruchomości nie podlega żadnym ograniczeniom.
- Zamówienia publiczne w większości przypadków podlegają procedurom przetargowym. W większości przetargi są otwarte i nie ma teoretycznie ograniczeń w składaniu ofert. Przy większych przetargach obowiązuje klauzula pre-kwalifikacji bądź też dopuszczane są tylko te firmy, które zostały już zarejestrowane i uznane przez organizatora przetargu. Może się okazać, że w jednym ministerstwie obowiązuje kilka różnych procedur przetargowych w zależności od danego departamentu. Firmy zagraniczne chcące wziąć udział samodzielnie w przetargu muszą być zarejestrowane w Mozambiku. Można też skorzystać z usługi miejscowej firmy, która wystąpi oficjalnie jako oferent. Przetargi w Mozambiku bywają często ustawiane pod konkretnego oferenta bądź też w rezultacie działań korupcyjnych ich warunki nie są przestrzegane. Oferent kwestionujący warunki i przebieg przetargu nie może ich zaskarżyć do Centralnej Komisji Przetargowej, lecz do sądu krajowego. Znajomość portugalskiego i lokalnych zwyczajów jest niezbędna. Przetargi rządowe publikowane są w gazecie codziennej „Noticias”.
***
Informacje pochodzą z Informatora Ekonomicznego MSZ.