Dzielą nas kilometry, łączą podobne wyzwania

20 listopada na terenie Kampusu Uniwersytetu Mohameda VI w Rabacie odbyła się konferencja pt. „Zielona transformacja i bezpieczeństwo energetyczne: Polska i Maroko wobec wyzwań klimatycznych”.

Organizatorami wydarzenia były Ambasada RP w Rabacie i najbardziej uznany marokański think-tank The Policy Center for the New South. Wsparcia merytoryczno-organizacyjnego udzieliło też Zagraniczne Biuro Handlowe Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu w Casablance.

Najwyższej klasy eksperci z Polski i Maroka

Konferencja składała się z dwóch paneli dyskusyjnych oraz mowy otwierającej i końcowej. Tę pierwszą wygłosił Larabi Jaidi z The Policy Center for the New South, a drugą Ambasador RP w Rabacie Tomasz Orłowski.

W pierwszym panelu pt. Ku trwałej suwerenności energetycznej: miks energii odnawialnej, zielony wodór i współpraca regionalna. Po stronie marokańskiej wzięli w nim udział Mounia Boucetta z The Policy Center for the New South i Samir Rachidi Dyrektor Generalny Instytutu Badań nad Energią Słoneczną i Nowymi Energiami. Po stronie polskiej uczestniczyli były minister klimatu Michał Kurtyka oraz redaktor naczelny portalu Energetyka24 Jakub Wiech.

W drugim panelu pt. Innowacje, kompetencje i inkluzywność: ku sprawiedliwej i konkurencyjnej zielonej transformacji stronę marokańską reprezentowali kierownik departamentu badań i ekonomii w the Policy Center for the New South Abdelaziz Ait Ali oraz założyciel i prezes firmy African Technical Advisors Hicham Bouzekri. Ze strony polskiej udział wzięli dyrektor ds. badań i analiz think-tanku The Opportunity Zuzanna Nowak oraz analityk rynku energii Wojciech Jakóbik.

Każdy z paneli oprócz przemówień ekspertów zawierał również część interaktywną, podczas której zadawano pytania z sali.

Podobne wyzwania

Zarówno Polska jak i Maroko nie są państwami posiadającymi wystarczające zasoby gazu i ropy naftowej, by zapewnić sobie samowystarczalność energetyczną w obecnych uwarunkowaniach technologicznych. Obydwa kraje posiadają też wciąż znaczny, choć malejący udział węgla w miksie energetycznym.

W ciągu ostatnich lat Polska i Maroko doznały też bolesnych ciosów ze strony swoich sąsiadów będących ich tradycyjnymi dostawcami gazu. W listopadzie 2021 r. Algieria zdecydowała o nieprzedłużeniu umowy na dostawę gazu do Maroka, wyłączając tym samym z użytkowania gazociąg Maghreb Europa. Z kolei w 2022 r. po wybuchu wojny w Ukrainie Rosja odcięła dostawy gazu do Polski. W przypadku zarówno Polski jak i Maroka doszło do znaczącego wzrostu cen energii elektrycznej, ale kraje poradziły sobie z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego. Maroko wykorzystało infrastrukturę gazociągu Maghreb Europa do odbioru dostaw amerykańskiego gazu transportowanego do Hiszpanii oraz rozbudowując infrastrukturę OZE. Polska z kolei wprowadziła metody racjonalizacji zużycia energii elektrycznej i zastąpiła rosyjski gaz dostawami z USA, Norwegii i Kataru.

Eksperci z obydwu państw zgodzili się, że nadzieją dla Polska i Maroka są inwestycje w OZE i energię atomową. Jesteśmy obecnie w okresie realizacji transformacji energetycznej, co w naturalny sposób prowadzi do wzrostu cen prądu. Opłaty od emisji dwutlenku węgla służą bowiem finansowaniu budowy nowej infrastruktury, która po 2030 r. ma przynieść realną obniżkę cen energii. Wyzwaniem dla ekspertów i polityków jest stworzenie narzędzi zmniejszających koszty tej transformacji ponoszone przez przemysł i gospodarstwa domowe.

Marokańscy eksperci podkreślili też, że ich kraj jest idealnym miejscem do produkcji zielonego wodoru oraz do instalacji infrastruktury OZE. Sprzyjają temu zarówno silne, stabilne wiatry i wysokie nasłonecznienie, jak i dobrze rozwinięta infrastruktura drogowa oraz portowa.

Autor: Maciej Pawłowski, Zagraniczne Biuro Handlowe PAIH w Casablance