Polski eksport wyrobów drzewnych i mebli

Najnowszy raport „Branża drzewno-meblarska – bieżące trendy rozwojowe i perspektywy na 2025 rok”, opracowany przez Analizy Sektorowe Banku Pekao S.A., przedstawia aktualny obraz sytuacji eksportowej jednego z filarów polskiego przemysłu.

Zawarte w nim dane pokazują, jak bardzo branże meblarska i drzewna odczuły europejskie spowolnienie gospodarcze oraz w jaki sposób zmienia się ich pozycja na rynkach zagranicznych. Raport jest nie tylko podsumowaniem ostatnich dwóch lat, ale również diagnozą sytuacji, z której wynika, jakich trendów mogą spodziewać się polscy eksporterzy w 2025 roku.

Eksport jako fundament – ale pod rosnącą presją

Produkcja mebli i wyrobów z drewna pozostaje jedną z najbardziej międzynarodowych specjalizacji polskiego przemysłu. Branża meblarska wciąż generuje blisko 2/3 swoich obrotów z eksportu, a sektor drewna odpowiada za ponad 10 proc. eksportu przedsiębiorstw w kraju.

Polska od lat utrzymuje również pozycję największego eksportera mebli w całej Unii Europejskiej, z 19-procentowym udziałem w 2023 roku.

Ta silna zależność od rynków zagranicznych sprawiła jednak, że branże wyjątkowo mocno odczuły dekoniunkturę gospodarczą w Europie. Słabszy popyt zbiegł się w czasie z wyraźnym spadkiem cen produkcji sprzedanej, co sprawiło, że nawet stabilny wolumen eksportu nie przekładał się na wzrost jego wartości.

Dynamika eksportu – spowolnienie widoczne we wszystkich segmentach

Począwszy od 2023 roku, eksport wyrobów drzewnych zanotował wyraźne spadki wartości sprzedaży, a najbardziej ucierpiały wyroby tartaczne i gotowe podłogi. Nieco inaczej wyglądała sytuacja w przypadku płyt drewnopochodnych – również znacząco spadła ich wartość eksportu, jednak masa towarowa rosła, co dowodzi powstania zjawiska presji cenowej w Europie.

Podobny obraz wyłania się w branży meblarskiej – eksport liczony w EUR obniżył się o ok. 20 proc. r/r, a po przeliczeniu na PLN – jeszcze bardziej, co było efektem silnego umocnienia krajowej waluty względem EUR i USD.

Z raportu Pekao wynika jednoznacznie, że kurs walutowy stał się jednym z głównych czynników ograniczających konkurencyjność cenową polskich dostawców.

Rynki eksportowe – gdzie tracimy, a gdzie zaczyna się odbicie

Największe gospodarki Europy, tradycyjnie będące motorem polskiego eksportu, znalazły się w głębokim spowolnieniu. Niemcy, Holandia, Austria i Szwecja ograniczyły zakupy wyrobów drzewnych i mebli z Polski w pierwszych miesiącach 2024 roku. Sama wartość importu wyrobów drzewnych z Polski spadła w całej UE o 12 proc. i z kierunków poza unijnych o 11 proc. r/r, natomiast w przypadku mebli – aż o 14 proc. w UE i 19 proc. z pozostałych krajów.

Największe spadki popytu na produkty drzewne w miesiącach styczeń-maj 2024 roku wykazały: Austria: -18 proc., Niderlandy: -16 proc., Niemcy: -15 proc., Szwecja: -14 proc., a na meble: Czechy: -58 proc., Niemcy: -22 proc., Hiszpania: -16 proc., Francja i Austria: po -11 proc.

Źródło: Eurostat, Analizy Pekao

To znaczące, o tyle że właśnie te kraje przez lata należały do czołówki odbiorców polskiego eksportu.

Nie oznacza to jednak jednolitego obrazu całej Europy. Są bowiem rynki, które już w miesiącach styczeń-maj 2024 roku wykazały oznaki odbudowy popytu. Wśród wyrobów drzewnych wzrosty odnotowano m.in.: Rumunia: +3 proc., Dania: +2 proc., Grecja: +2 proc.

W branży meblarskiej pozytywne sygnały napływają z krajów bałtyckich i południowych: Estonii: +14 proc., Grecji: +12 proc., Litwy: +7 proc.

Choć kraje te nie zastąpią dużych rynków Niemiec czy Francji, stanowią kierunki mogące częściowo zrównoważyć spadki w największych gospodarkach UE.

Głębokie osłabienie popytu w Europie – czynnik wciąż najważniejszy

Raport podkreśla, że problemy eksportowe mają swoje źródło przede wszystkim w słabym popycie w całej Unii Europejskiej. W 2024 roku niedostateczny popyt jako barierę działalności wskazuje nawet 90 proc. producentów wyrobów drzewnych w Niemczech i 85 proc. w branży meblarskiej.

Wysoki odsetek takich deklaracji notują również firmy francuskie, niderlandzkie i austriackie.

Źródło: Eurostat, Analizy Pekao

Tym samym polscy eksporterzy działają nie tyle w warunkach rosnącej konkurencji ze strony innych krajów, ile w realiach kurczącego się rynku, w którym zakupy ograniczają wszyscy odbiorcy – niezależnie od kierunku importu.

Perspektywy na 2025 rok

Według prognoz makroekonomicznych zawartych w raporcie, 2025 rok przyniesie stopniową poprawę otoczenia gospodarczego, zarówno w Polsce, jak i w strefie euro, choć tempo tej poprawy będzie umiarkowane.

Oczekuje się, że wraz ze spadkiem inflacji i odrodzeniem aktywności inwestycyjnej zacznie powoli odbudowywać się popyt konsumpcyjny, szczególnie w sektorze mieszkaniowym, od którego silnie zależą zakupy mebli i wyrobów z drewna.

Jednocześnie branża będzie musiała zmierzyć się z konsekwencjami kilku utrzymujących się czynników: mocnego złotego, rosnących kosztów pracy,
wysokich stóp procentowych, opóźnionego odbicia popytu w największych gospodarkach UE.

Ożywienie należy traktować raczej jako proces rozłożony w czasie niż jako gwałtowne odbicie. Powrót europejskiej aktywności gospodarczej będzie decydujący dla wyników branży w 2025 roku. Do tego czasu sektor będzie funkcjonował w warunkach umiarkowanej, ale stabilizującej się koniunktury, starając się jednocześnie zwiększyć obecność na rynkach, które wykazują pierwsze oznaki ożywienia.

Źródło: Dział Analiz Sektorowych Banku Pekao S.A., „Branża drzewno-meblarska – bieżące trendy rozwojowe i perspektywy na 2025 rok”, wrzesień 2025

Redakcja Trade.gov.pl

JL