Bałkany Zachodnie – mały region, duży potencjał dla polskich eksporterów

Dla wielu inwestorów, pomimo granic dzielących Albanię, Bośnię i Hercegowinę, Czarnogórę, Kosowo, Macedonię Północną i Serbię, Bałkany Zachodnie stanowią spójny obszar geograficzny, gospodarczy i kulturowy. Choć region wciąż zmaga się z wyzwaniami politycznymi i społecznymi to rośnie też jego atrakcyjność jako kierunku napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych.

Dla polskich przedsiębiorstw to dobry moment, by rozważyć wejście na te rynki.

Region peryferii, który zbliża się do centrum Europy

Historycznie Bałkany Zachodnie określano mianem peryferii Europy, jednak w ostatnich latach obserwujemy wyraźne zacieśnianie relacji z Unią Europejską.

Kraje te łącznie zajmują powierzchnię 208 tys. km² (ok. ⅔ Polski) i zamieszkuje je około 17 mln ludzi. Wszystkie sześć gospodarek regionu należy do państw o średnio-wysokich dochodach.

Mimo ograniczeń demograficznych i finansowych, potencjał wzrostu PKB przekracza 3 proc., co jest wynikiem lepszym niż średnia UE i zbliżonym do tempa rozwoju Polski, Czech czy Rumunii. Jednym z najważniejszych czynników  sprzyjających wzrostowi gospodarczemu jest wyspecjalizowana siła robocza, choć rozłożona nierównomiernie.

Europejski Plan Wzrostu dla Bałkanów Zachodnich

Pod koniec 2023 roku Komisja Europejska przedstawiła plan gospodarczy dla tego regionu, obejmujący:

• silniejszą integrację z jednolitym rynkiem UE,
• wsparcie reform gospodarczych i instytucjonalnych,
• rozwój wspólnego rynku regionalnego,
• dodatkowe środki finansowe na inwestycje.

Największy potencjał inwestycyjny mają sektory:

• rolnictwa i przetwórstwa żywności – wymagające modernizacji i innowacji,
• turystyki – z ogromnymi, lecz niewykorzystanymi możliwościami,
• zasobów naturalnych i górnictwa – obecnie niedoinwestowane.

W czerwcu 2025 r. OECD wraz z polskim MSZ opublikowały raport wskazujący, że konieczne jest szczególne wsparcie infrastruktury transportowej – zwłaszcza kolejnictwa, gdzie wolumen przewozów towarowych to zaledwie 4 proc. średniej UE. To także sygnał dla polskich firm logistycznych i budowlanych, które mogą znaleźć w tym regionie miejsce dla swoich usług.

Nearshoring – szansa dla przemysłu i usług

Rosnące napięcia geopolityczne i potrzeba skrócenia łańcuchów dostaw sprawiają, że coraz więcej zachodnich firm przenosi produkcję bliżej Europy. Bałkany Zachodnie zyskują na tej tendencji – inwestują w tym regionie zarówno przedsiębiorstwa europejskie, jak i azjatyckie, które chcą być bliżej rynku UE.

Badania potwierdzają, że w latach 2020–2023 napływ inwestycji zagranicznych do Bośni i Hercegowiny, Kosowa i Macedonii Północnej znacząco wzrósł. Inwestorzy cenią przede wszystkim:

• dogodne położenie,
• konkurencyjne koszty pracy,
• wykwalifikowaną kadrę.

Ponad 70 proc. ankietowanych firm jest zadowolonych z inwestycji w regionie, a ⅔ dostrzega duży potencjał w zielonej transformacji.

Szansa dla polskich eksporterów już teraz

Unia Europejska traktuje rozszerzenie o Bałkany Zachodnie jako kluczowy projekt geopolityczny. Oznacza to dodatkowe fundusze, przyspieszenie reform oraz rosnącą stabilność prawną i gospodarczą.

Polska w czasie swojej prezydencji w Radzie UE uczyniła integrację Bałkanów Zachodnich jednym z priorytetowych zadań. Teraz jest sprzyjający moment, by polskie firmy:

• rozwijały eksport żywności i komponentów przemysłowych,
• angażowały się w projekty infrastrukturalne,
• szukały partnerów w branży turystycznej i usługowej,
• wchodziły w sektor energetyki i zielonych technologii.

Bałkany Zachodnie to niewielki, ale dynamicznie rozwijający się rynek, położony na skrzyżowaniu głównych szlaków handlowych Europy. Warto wykorzystać przewagę pierwszego ruchu i zbudować tam pozycję zanim zrobią to inni.

Źródło: PFR TFI, „Dlaczego inwestorzy przenoszą się na Bałkany Zachodnie?”, sierpień 2025