Eksport | Import | Inwestycje

Trade.gov.pl

Strona główna > Wiedza > Bariery we współpracy gospodarczej z państwami Ameryki Łacińskiej
Artykuł

Bariery we współpracy gospodarczej z państwami Ameryki Łacińskiej

Obecnie we współpracy handlowej Polski z państwami latynoamerykańskimi i karaibskimi coraz mniejszą rolę odgrywają cła. Unia Europejska podpisała już ponad 70 umów handlowych liberalizujących handel z większością państw świata. Jako członek UE także możemy korzystać z tych ułatwień.

Obecnie na 33 kraje latynoamerykańskie i karaibskie jedynie z siedmioma nie łączą nas żadne umowy o wolnym handlu. Są to Argentyna, Brazylia, Urugwaj, Paragwaj, Kuba, Boliwia i Wenezuela. Cztery pierwsze z nich to członkowie Mercosur (bądź w Brazylii Mercosul). Umowa z tym ugrupowaniem jest w zasadzie wynegocjowana, jednak największe kontrowersje dotyczą zakresu liberalizacji produktów rolnych (obawy strony europejskiej) i branży motoryzacyjnej (obawy strony latynoamerykańskiej). Duże spory wywoływała także kwestia form ochrony środowiska, w tym zwłaszcza deforestacji Amazonii. Aktualnie wyraża się opinie, że nowa administracja Brazylii w istotny sposób zmieni swoją politykę środowiskową i przyspieszy prace nad zakończeniem negocjacji.

Relacje z Kubą i Wenezuelą oparte są o zasady Światowej Organizacji Handlu. Boliwia w każdym momencie może dołączyć do umowy UE-Wspólnota Andyjska jako członek tego ugrupowania. Na razie korzysta z ogólnego systemu preferencji celnych UE znanemu jako GSP+.

Umowy handlowe

Z pozostałymi krajami Wspólnoty Andyjskiej (Kolumbia, Peru i Ekwador) obowiązuje umowa handlowa z 2013 r. Obejmuje ona pełną lub częściową liberalizację ceł, znaczące kontyngenty bezcłowe, zniesienie regulacyjnych lub technicznych barier pozataryfowych oraz wprowadzenie środków ułatwiających handel, takich jak procedury celne. Umowa ta liberalizuje również przepływ kapitału, inwestycje i rynki zamówień publicznych. Co więcej, zobowiązuje strony do poszanowania praw człowieka, zagwarantowania praw pracowniczych i zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony środowiska.

Oddzielną umowę (układ o stowarzyszeniu) UE zawarła z Chile w 2002. Ta umowa koncentruje się przede wszystkim na obniżeniu/zniesieniu ceł. Aktualnie trwają rozmowy w kierunku jej modernizacji. W relacjach z Meksykiem nadal obowiązuje umowa o partnerstwie z 2000 r., ale trwają zaawansowane rozmowy nt. zawarcia nowego układu o stowarzyszeniu, który będzie bardziej dostosowany do obecnego etapu relacji z tym państwem.

Od 2013 r. obowiązuje w handlu państw UE z państwami Ameryki Środkowej (Kostaryka, Salwador, Belize, Honduras, Panama i Gwatemala) układ o stowarzyszeniu. W jego ramach eliminowana jest większość ceł, usprawniony jest dostęp do zamówień publicznych i rynków inwestycyjnych oraz wprowadzony został mechanizm mediacji w zakresie barier pozataryfowych i dwustronny mechanizm rozstrzygania sporów.

CARIFORUM – układ o partnerstwie

Z kolei z państwami karaibskimi należącymi do CARIFORUM ( Antigua i Barbuda, Bahamy, Barbados, Belize, Dominikana, Dominika, Grenada, Gujana, Haiti, Jamajka, Saint Lucia, Saint Vincent i Grenadyny, Saint Kitts i Nevis, Surinam, Trynidad i Tobago) stosowany jest Układ o partnerstwie gospodarczym z 2008 r. Jest to najbardziej kompleksowa umowa obejmująca oprócz części handlowej także kwestie handlu usługami, współpracę inwestycyjną, politykę konkurencji, zamówienia publiczne, prawa własności intelektualnej, a także aspekty zrównoważonego rozwoju. A nawet współpracę w zakresie kultury.

Niektóre z tych umów obejmują – jak wskazałem – także kwestie współpracy inwestycyjnej. Umowy o ochronie, popieraniu czy promocji inwestycji zawieranych pomiędzy państwami UE zostały wypowiedziane, gdyż w ramach ugrupowania nie mają one większego sensu. Ale obowiązują niektóre takie dwustronne umowy zawarte przez kraje członkowskie UE przed ich wstąpieniem do Unii. Co więcej, nadal mogą być zawierane, ale wymagają konsultacji z KE. Obecnie takie umowy Polska posiada z Argentyną, Chile i Urugwajem. Z kolei umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania Polska posiada z Chile i Meksykiem. W 2022 r. została podpisana taka umowa z Brazylią i po jej ratyfikacji przez oba państwa zacznie obowiązywać. W najbliższym czasie planowane jest rozpoczęcie negocjacji takiej umowy z Argentyną.

Więcej informacji nt. umów handlowych znaleźć można na stronie UE, MRiT oraz PAiH. Natomiast pełne teksty wszystkich umów (także w języku polskim) znaleźć można na stronie MSZ

Korzyści z umów handlowych i inwestycyjnych

Czy umowy handlowe i inwestycyjne są potrzebne? Oczywiście, że tak. Dzięki nim w handlu obowiązują niższe lub wręcz zerowe stawki celne, procedury celne są łatwiejsze i szybsze, uznawane są certyfikaty produktów, zapewniana jest lepsza ochrona praw własności intelektualnej, ułatwiony jest dostęp do rynku małym i średnim przedsiębiorstwom. Inwestorom zapewnia się dostęp do przetargów publicznych i generalnie lepsze warunki inwestowania.  Trzeba jednak pamiętać, że przy korzystaniu z ułatwień zawartych w umowie należy dokładnie stosować wymagane procedury, w tym zasady pochodzenia towaru.

Czy te umowy rozwiązują wszystkie problemy we współpracy z państwami tamtego regionu? Niestety, nie. Ale ułatwiają one prowadzenie działań na rzecz eliminacji barier. W razie napotkania takiej bariery należy zgłosić problem do Departamentu Handlu i Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Rozwoju i Technologii, e-mail: sekretariatdhm@mrit.gov.pl. Taka bariera jest albo uznawana jako unijna i prowadzona przez Komisję Europejską, albo próbujemy rozwiązywać ją w rozmowach dwustronnych. Mamy sporo sukcesów w tym zakresie, zatem zachęcam do dzielenia się z nami problemami w tym zakresie.

Bariery po stronie polskiej?

Czy istnieją bariery po stronie polskiej w handlu z państwami tego regionu? Formalnie nie. Czasami przedsiębiorcy mają wątpliwości czy mogą eksportować do państw objętych sankcjami. UE przygotowała dla przedsiębiorców stronę internetową, gdzie można się zapoznać z zakresem sankcji unijnych. Natomiast inną sprawą są sankcje amerykańskie w stosunku przede wszystkim do Kuby i Wenezueli. Generalnie handel z tymi państwami nie jest międzynarodowo zabroniony (ewentualne restrykcje dotyczą przede wszystkim broni i sprzętu policyjnego), ale w relacjach z USA firma, mająca kontakty z tymi państwami, może napotkać na różne trudności i to właśnie ona powinna zdecydować, czy jest gotowa ponieść takie ryzyko. Innym problemem mogą być rozliczenia finansowe, gdyż żaden bank z kapitałem USA nie akceptuje przelewów z/do państw objętych ich sankcjami. To także należy wziąć pod uwagę.

Częściej jednak przedsiębiorcy narzekają na brak informacji i wsparcia finansowego. Informacje można zawsze uzyskać w MRiT w Departamencie Handlu i Współpracy Międzynarodowej oraz w PAIH. Natomiast wsparcie finansowe to przede wszystkim domena grupy PFR, gdzie uzyskają Państwo wszelkie informacje nt. realizowanych i finansowych przez administrację publiczną programów ekspansji zagranicznej handlowej i inwestycyjnej.

Autor: Dariusz Latoszek, Departament Handlu i Współpracy Międzynarodowej, MRiT

  • Wszystko
  • Centrum Wsparcia (321)
Wyszukiwanie zaawansowane

Portal Promocji Eksportu używa plików cookies, aby ułatwić użytkownikom korzystanie z serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci Twojego komputera lub innego urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zmienić ustawienia przeglądarki tak, aby zablokować zapisywanie plików cookies. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Prywatności i Regulaminie.